Faces of Humanities

Wie zijn de onderzoekers van de Faculteit der Geesteswetenschappen en wat fascineert ze? In deze serie portretten vertellen geesteswetenschappers uit verschillende vakgebieden over hun onderzoek en interesses.

Hoe het vroegmoderne Venetië alle protesten wegmoffelde uit de geschiedenis

Het Venetië van de 16e en 17e eeuw staat bekend als de stad zonder opstanden: in kilometers archief is vrijwel niets te vinden over onrust en protesten in die periode. Maar klopt dat beeld wel? Historicus Maartje van ...
Retorica als wapen tegen misinformatie

Met het gebruik van AI-modellen als ChatGPT is het creëren van tekstuele content makkelijker dan ooit. Deze informatie klopt lang niet altijd, maar kan wel heel overtuigend worden gebracht. Hoogleraar Cognitie, ...
Kunst, vrijheid en dekolonisatie in de Global South

Vrij zijn, wat betekent dat eigenlijk? Het idee van vrijheid is niet voor iedereen hetzelfde, zegt Sanjukta Sunderason, een van de drijvende krachten achter de nieuwe research priority area (RPA) Decolonial Futures ...
Klimaatbewust door religie en humor

Wanneer we aan oplossingen voor het klimaatvraagstuk denken, denken we vaak aan technische oplossingen zoals geo-engineering. Maar volgens mediawetenschapper Leonie Schmidt is klimaatverandering een probleem waar ook ...
Zitten we wel écht op dezelfde golflengte?

Wanneer je met iemand een goed gesprek hebt, wordt ook wel gezegd dat je op ‘dezelfde golflengte’ zit. Neurowetenschapper Suzanne Dikker onderzoekt of dit ook daadwerkelijk het geval is. Dankzij een ERC Consolidator ...
De toenemende laagdrempeligheid van generatieve AI

Van een onjuiste duiding van oorlogsbeelden tot een complete deepfake video van politiek leiders: fake news wordt een steeds grotere bedreiging voor democratieën. Maar in de toekomst zal het ook een steeds reëler ...
Historisch denken over klimaatverandering

Het klimaat speelt tegenwoordig een hoofdrol in de zorgen en angsten van mensen, politieke besluitvorming en burgeractivisme. De urgentie van de kwestie vraagt volgens historicus Peter van Dam om een ‘geschiedenis ...
De betekenis van ruimte in Nederlandse Gebarentaal

Nederlandse Gebarentaal (NGT) is twee jaar geleden erkend als een van de officiële talen van ons land, maar over de grammatica ervan valt nog veel te ontdekken. Taalwetenschapper Marloes Oomen onderzoekt hoe ...
Het parlement en de afschaffing van de slavernij

Wat ging er in het Nederlandse parlement vooraf aan de afschaffing van de slavernij in 1863? Historicus Mano Delea deed daar samen met collega’s onderzoek naar, in opdracht van het Nationaal Instituut Nederlands ...
Een aantekeningenboek dat de geschiedenis herschrijft

Hoe was het dagelijks leven van vrouwen in de zeventiende eeuw? Dankzij de vondst van het unieke aantekeningenboek van Maria van Nesse, een welgestelde Alkmaarse vrouw uit die tijd, hebben we daar nu eindelijk een ...
De vooroordelen van algoritmes

Algoritmes hebben steeds meer invloed op ons leven. De daarmee samenhangende technologieën dringen dieper in de publieke sector en persoonlijke levenssfeer door, nemen professionals werk uit handen en spelen een ...
De wortels van de complottheorie

Traditionele complottheorieën richten zich vaak op de macht: we worden gemanipuleerd door overheden of elites, die ons voor eigen gewin om de tuin leiden en onze vrijheden inperken. De laatste jaren bedienen ...
De beweging van conservatieve Europeanen naar de islam

Toen Gulnaz Sibgatullina haar onderzoek startte naar Europese bekeerlingen tot de islam, verwachtte ze een nichegroep. Na verloop van tijd kwam ze erachter dat de ontwikkeling groter was dan verwacht en ontdekte ze ...
Samen de wetenschap dekoloniseren

Hoe maak je koloniale geluidsarchieven toegankelijk voor de gemeenschappen waar het erfgoed vandaan komt? In hun project DeCoSEAS (Decolonizing Southeast Asian Sound Archives) gaan Barbara Titus en meLê yamomo dit ...
Moderniteit en de drukpers in Nigeria

Iedere cultuur heeft haar eigen versie van moderniteit, stelt literatuurwetenschapper Shola Adenekan. In zijn ERC-project YORUBAPRINT onderzoekt hij hoe de komst van de drukpers de Nigeriaanse literaire geschiedenis ...
Effectiever communiceren door meertaligheid

Over de effecten van meertalig opvoeden is steeds meer bekend, maar er zijn nog veel open vragen. Met haar onderzoek naar meertalige kinderen wil taalwetenschapper Josje Verhagen daar verandering in brengen. ...
Wat kunnen we leren van middeleeuwse mediators?

Wat is de beste manier om met conflicten om te gaan? In haar project 'Managing multi-level conflicts in commercial cities in northern Europe (c. 1350-1570)' onderzoekt historica Justyna Wubs-Mrozewicz hoe ...
Van opera tot musical: alle facetten van muziektheater

Naast een bijzondere leerstoel Opera heeft de UvA sinds kort ook een hoogleraar Musical. Het is een belangrijke nieuwe toevoeging aan de opleiding Theaterwetenschap, zegt Kati Röttger, hoogleraar Theaterwetenschap en ...
AI en geesteswetenschappen: nieuwe intelligentie met oog voor kleine details

Algoritmes spelen een steeds grotere rol in ons leven. Hoe moeten we daarmee omgaan? Volgens Tobias Blanke (universiteitshoogleraar Humanities and AI) zijn geesteswetenschappers onmisbaar om de ethische en ...
Meer aandacht voor de indrukwekkende taaldiversiteit in de wereld

Wereldwijd worden er bijna 7000 verschillende talen gesproken, maar toch is veel taalkundig onderzoek op een handjevol talen gebaseerd. Zonde, vindt taalwetenschapper Eva van Lier. In haar Vidi-project 'Exceptions ...
Hoe digitale platformen onze samenleving veranderen

Platformen als YouTube, Spotify en Airbnb zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Hoe beïnvloeden deze platformen onze samenleving, en de culturele sector in het bijzonder? En is er meer regulering nodig? ...
Burgers en technologie: hoe kan het beter?

Aan de technologieën die we dagelijks gebruiken, liggen allerlei onzichtbare standaarden ten grondslag. Hoe kunnen we die verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van privacy? En hoe gebruiken burgers data en ...
Centraal-Azië na het Sovjettijdperk

Na de Koude Oorlog kwamen internationale ontwikkelingsorganisaties naar de landen van Centraal-Azië – Tadzjikistan, Oezbekistan, Kirgizië, Kazachstan en Turkmenistan – om ze economisch te helpen ontwikkelen. Artemy ...
De verbeelding van het platteland

Veel mensen hebben een romantisch beeld van het platteland, met grazende koeien en kleinschalige familieboerderijen. Hoe wordt het platteland verbeeld in de populaire cultuur? Hoogleraar Cultural Analysis Esther ...
De uitvinding van de vluchteling

Migratie is van alle tijden, maar het begrip 'vluchteling' is in Europa betrekkelijk nieuw. Wanneer gingen migranten zichzelf voor het eerst als vluchteling benoemen en wat had dat voor gevolgen? Hoogleraar ...
Individualiseringspraktijken van moslims

Hoe gaan moslims in een niet-islamitische meerderheidsmaatschappij om met de islamitische traditie? Om dat te onderzoeken duikt Alfrid Bustanov in de persoonlijke archieven van moslims in Rusland, waarin een schat ...
Het museale geheugen online

Nederland heeft een innovatieve tentoonstellingsgeschiedenis, maar veel materiaal is moeilijk toegankelijk of dreigt te verdwijnen. In haar onderzoeksproject brengt Rachel Esner dit museale archiefmateriaal onder in ...