Faculteit der Rechtsgeleerdheid
12 december 2023
Door het bezoek van de mensenrechtenexpert van de Verenigde Naties wordt internationaal de aandacht gevestigd op de huisvestingsproblemen van kwetsbare groepen in Nederland. Deze VN-afgevaardigde zal een rapport schrijven dat hij volgend jaar maart presenteert aan de Mensenrechtenraad van de VN. Juridisch gezien is Nederland niet verplicht om dat advies over te nemen. 'Maar Nederland kan het niet maken om de zaak niet serieus te nemen en dat rapport onder in een bureaula te leggen', zegt hoogleraar Internationale mensenrechten Yvonne Donders, in het AD. 'Vooral niet omdat Nederland zelf altijd kritisch is naar andere landen als het gaat om mensenrechten.'
Marieke de Hoon, universitair docent Internationaal strafrecht, wijst in het AD in verband met het bezoek van de VN-afgevaardigde ook op de aanwezigheid in Nederland van o.a. het Internationaal Strafhof. 'We willen een reputatie hooghouden als hoeder van de internationale rechtsorde. Nederland heeft als klein land bovendien een belang bij een functionerende internationale rechtsorde, waarin regels en instellingen serieus worden genomen. En dat begint bij een open en zelfkritische houding.'
Het bezoek van de VN-expert is het resultaat van een van de periodieke beoordelingen waarin VN-lidstaten om de 5 jaar uitleg moeten geven van de mensenrechtensituatie in hun land. 'En dat is een nuttige spiegel,' zegt Yvonne Donders in het Nederlands Dagblad. Donders is als onafhankelijk expert ook lid van het VN Mensenrechtencomité dat toeziet op de naleving van burgerrechten en politieke rechten. Daarvoor was ze lid van het College van de Rechten van de Mens dat een van de partijen is die verslag uitbrengen over de situatie in Nederland.
Die is op zich behoorlijk goed, 'maar er gaat in Nederland ook best heel wat mis', zegt Donders. 'Ik heb de indruk dat Nederland zich steeds minder laat gelegen liggen aan Europese of internationale rechtspraak – zo van "we hebben het hier toch ook goed geregeld". En ja, we hebben het hier vaak goed voor elkaar, maar dat brengt ook een bepaalde genoegzaamheid met zich mee. Daar moeten we heel erg voor waken, want je ziet hoe er nieuwe onderwerpen komen, zoals digitalisering en de vraag hoe kwetsbare groepen, als ouderen, daarin kunnen meekomen. Of denk aan ouderen die gebruik willen maken van het ov, of mensen in een rolstoel. Er is in Nederland nog genoeg te doen op het terrein van mensenrechten.'