Oordeel experts niet eenduidig

Bij het rondetafelgesprek met de buitenlandcommissie van de Tweede Kamer op 16 november 2023 bleek dat juridische experts geen eenduidig oordeel hebben over het Israëlische optreden in Gaza. Over de schendingen van het humanitair oorlogsrecht door Hamas zijn de sprekers het wel eens. De militaire en juridische experts zien groot menselijk lijden in Gaza, maar het volkenrechtelijk beoordelen van gebeurtenissen is volgens hen niet eenvoudig.

Hoogleraar Internationaal publiekrecht André Nollkaemper vindt dat juristen voorzichtig moeten zijn, maar zag wel al meerdere rapporten die volgens hem laten zien dat het militaire geweld van Israël de afgelopen weken 'niet proportioneel is'. Hij pleit voor een staakt-het-vuren.

'We moeten voorzichtig zijn met conclusies over mogelijke schendingen van internationaal recht', vindt bijzonder hoogleraar Internationaal recht Geert-Jan Knoops bij de NOS. 'Zolang we niet alle militaire en operationele feiten en afwegingen kennen is terughoudendheid van belang.'

'We zien alleen de effecten'

Bijzonder hoogleraar Cyber Warfare Paul Ducheine waarschuwt in het tweede deel van het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer voor boude conclusies over het Israëlische optreden in Gaza. 'We weten nu gewoon niet waarom welke beslissingen werden genomen en op grond waarvan. We zien alleen de effecten, hoe gruwelijk ze soms ook zijn en hoe voorspelbaar de emoties dan ook soms zijn.' Er moet ook gekeken worden naar de voor de commandant beschikbare informatie vóór de aanval.

Vaststellen of Israël oorlogsmisdaden pleegt door het blokkeren van routes voor voedsel, water, elektra en brandstof is volgens Internationaal strafrechtdocent Marieke de Hoon op dit moment lastig, maar 'het lijkt er wel op'. Het onderzoek loopt nog, maar 'als bewijzen van totale blokkades opduiken kan dat onder de schending van oorlogsrecht vallen', zegt De Hoon in een artikel van de NOS.