De kaart is bedoeld voor onderzoekers én een breder publiek, vertelt historicus Mario Damen, die onderzoek doet naar laatmiddeleeuws Brabant en de kaart samen met collega’s ontwikkelde. ‘De website is nuttig voor historici met een specifieke onderzoeksvraag, maar ook voor andere geïnteresseerden. Er zijn bijvoorbeeld allerlei lokale historische verenigingen die alles willen weten over het inwonertal van Turnhout in de middeleeuwen, of over welke belastingen in die tijd in Helmond werden afgedragen. Via deze kaart is dat soort onderzoeksdata voor iedereen beschikbaar.’

De route van Maximiliaan

Op de kaart staat onder andere informatie over bevolkingstellingen, religieuze instellingen, belastingheffing en de Staten van Brabant in het middeleeuwse hertogdom. Ook is er een reconstructie te vinden van de Blijde Intrede (het eerste officiële bezoek van een nieuwe vorst aan een stad) van Maximiliaan van Oostenrijk in Antwerpen in het jaar 1478. Aan de hand van historische bronnen reconstrueerden de onderzoekers heel precies welke route Maximiliaan bij deze gelegenheid moet hebben afgelegd en welke bijzondere taferelen hij onderweg te zien kreeg.

Het mooie van een geografisch informatiesysteem (GIS), zegt Damen, is dat je er verschillende lagen van gegevens mee kunt aanbrengen op een historische kaart. ‘Zo kun je een divers palet aan historische data samenbrengen en visualiseren.’ Het is overigens de bedoeling dat er in de toekomst nog meer gegevens aan de kaart worden toegevoegd, vertelt hij: ‘Denk bijvoorbeeld aan historisch taalkundige data. Deze kaart is geen eindproduct, eerder een startpunt.’

Stiefkind van historisch onderzoek

De kaart komt voort uit het NWO-project ‘Imagining a territory. Constructions and representations of late medieval Brabant’, waarin Damen analyseert hoe de interactie tussen de vorst, edelen en stedelijke elites de constructie, perceptie en representatie van het laatmiddeleeuwse hertogdom Brabant beïnvloedde. ‘Brabant is lang een beetje een stiefkindje geweest van het historisch onderzoek in Nederland en België,’ vertelt de onderzoeker, ‘doordat het in politiek opzicht uiteen is gevallen en verdeeld is geraakt over twee landen. Lange tijd keken onderzoekers niet echt over de grens, waardoor er relatief weinig aandacht was voor Brabant. Gelukkig is dat aan het veranderen.’

Damen werkte ook aan dit onderzoek tijdens zijn fellowship aan het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS-KNAW) in het studiejaar 2020-2021. De kaart ontwikkelde hij samen met collega’s van de UvA, Fryske Akademy, KNAW en het IISG.