Sociale veiligheid is een breed begrip, uiteenlopend van een integere cultuur waarin je elkaar aanspreekt, tot transparante en toegankelijke klachtenprocedures en het stellen van heldere grenzen aan gedragingen. Grensoverschrijdend gedrag is nooit toelaatbaar. Studenten en medewerkers moeten mogelijkheden hebben om zorgen, dilemma’s en klachten aan de orde te stellen binnen de UvA, zij moeten zich veilig voelen om dat te doen en overtuigd zijn dat hun melding of klacht serieus wordt genomen.

Het (recente) verleden laat zien dat verbeteringen nodig zijn. Adequaat reageren op meldingen en klachten heeft  de volle aandacht van het College van Bestuur. We blijven dan ook vaart maken met verschillende in gang gezette acties. Hieronder worden deze kort toegelicht.

In het memo Sociale Veiligheid (december 2021) staat een overzicht van de stand van zaken rondom initiatieven voor sociale veiligheid in 2021 en de acties die vanaf 2022 worden uitgevoerd. 

Het versterken van sociale veiligheid heeft continu de aandacht en richt zich op voorlichting en bewustwording, hulp en ondersteuning en het systeem van meldingen en klachten. In de afgelopen jaren hebben wij ons systeem en onze procedures voor het omgaan met meldingen en klachten van ongewenst gedrag op een aantal punten overwogen en verbeterd (zie informatie over nieuwe regelementen hieronder). Daarbij maken we tevens gebruik van de aanbevelingen van de Externe commissie Sociale Veiligheid en de Taskforce Sociale Veiligheid, de medezeggenschap, de Senaat, het Chief Diversity Office (CDO) en diverse andere gremia.

Voorbeelden van acties:

• In 2020 is een nieuwe gedragscode UvA vastgesteld;
• Vanaf september 2020 tot en met december 2022 was een tijdelijk onafhankelijk meldpunt sociale veiligheid ingericht bij het CAOP;
• We werken continu aan het verbeteren en toegankelijk maken van informatie over sociale veiligheid (bijvoorbeeld via de wegwijzer voor studenten en de wegwijzer voor medewerkers).
• De klachtprocedure is herzien op het gebied van klachten over sociale veiligheid.
• De functie van ombudsfunctionaris is definitief ingericht.
• Het reglement voor de vertrouwenspersonen is herzien
• Er is een coördinerend vertrouwenspersoon benoemd
• De campagne uva.nl/oogvoorelkaar (uva.nl/lookingoutforeachother) loopt vanaf eind 2021
• Interactieve toneelstukken The Leaning Curve van het Acteursgenootschap en Safe Space van Time Out zijn (en worden) opgevoerd op de campussen

Nieuwe regelgeving ombudsfunctionaris, vertrouwenspersonen en klachten

In november 2021 werd nieuwe regelgeving vastgesteld voor de ombudsfunctionaris, de vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen en de klachtenregeling.

Nieuw reglement ombudsfunctionaris

Iedere (oud-)medewerker of (oud-)student kan bij de onafhankelijke ombudsfunctionaris terecht. De ombudsfunctionaris adviseert, bemiddelt, onderzoekt, oordeelt en/of verwijst door. De ombudsfunctionaris heeft ook een belangrijke rol in het signaleren van ontwikkelingen en patronen binnen de organiseert. Vanaf 6 september 2021 is Samera Ouchene ombudsfunctionaris, lees meer over de ombudsfunctionaris.

Nieuw reglement vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen

Vanaf 1 april 2022 is Arjen Berkvens coördinerend vertrouwenspersoon aan de UVA. In deze nieuwe rol is hij sparringpartner voor de andere vertrouwenspersonen ongewenste omgangsvormen, coördineert de activiteiten van het interne netwerk van vertrouwenspersonen, ziet toe op de onafhankelijke positionering van de vertrouwenspersonen in de faculteiten/centrale eenheden en monitort ook de taakbelasting per vertrouwenspersoon.

Nieuwe klachtenregeling

Al geruime tijd is er een speciale klachtenprocedure voor medewerkers en studenten van de UvA, in de nieuwe klachtenregeling is de termijn voor het indienen van klachten met betrekking tot ongewenst gedrag, flink verruimd. Verder is de regeling naar aanleiding van de praktijk van de afgelopen jaren, op een aantal punten verbeterd. De Commissie heeft nu de mogelijkheid zich uit te breiden met een deskundige op het gebied van het onderwerp van de klacht. Ook is het in bepaalde gevallen mogelijk een klacht via de vertrouwenspersoon in te dienen (anoniem). Ook wordt er meer aandacht besteed aan nazorg. Voor wat betreft de definitie van ongewenst gedrag wordt gerefereerd aan de gedragscode van de Universiteit van Amsterdam.

Van september 2020 tot en met december 2021 was Lucienne Kelfkens regievoerder voor het versterken en coördineren van de activiteiten die zich richten op verbetering van de sociale veiligheid aan de UvA. 

De regievoerder richtte zich enerzijds op de samenhang in plannen voor verbeteringen aan ons systeem en onze procedures voor het omgaan met meldingen en klachten van ongewenst gedrag. Daarnaast is er meer nadruk gelegd op preventie en bewustwording. Sociale veiligheid is een breed begrip, uiteenlopend van een integere cultuur waarin problemen bespreekbaar zijn, tot transparante en toegankelijke meldingen- en klachtenprocedures en het stellen van heldere grenzen aan gedragingen. Naast goede procedures is juist het herkennen, bespreken en voorkomen van ongewenst gedrag essentieel. Daarom wordt ook werk gemaakt van een werk- en studieklimaat waarin we ongewenst gedrag bespreekbaar maken en waarin leidinggevenden en anderen uitgerust zijn om adequaat op signalen te reageren.

Het overzichtsmemo beschrijft de speerpunten en acties voor 2021. Daarbij is gebruik gemaakt van aanbevelingen uit onderzoeken en rapporten, zoals van de Taskforce Sociale Veiligheid en van de externe commissie.

Van juli 2019 tot eind 2020 werkte een Taskforce Sociale Veiligheid aan acties en aanbevelingen voor het versterken van de sociale veiligheid van medewerkers en studenten. De taskforce heeft haar opdracht afgerond met een probleemanalyse en aanbevelingen.

Lees meer over de Taskforce

De externe commissie die in opdracht van het CvB onderzoek heeft gedaan naar (de werking van) het systeem van meldingen en klachten met betrekking tot sociale veiligheid op de UvA, heeft haar adviesrapport uitgebracht. De onafhankelijke commissie adviseert over hoe het huidige systeem van sociale veiligheid kan worden verbeterd.

De UvA heeft een gedragscode voor alle medewerkers en studenten van de UvA. Ook hebben we samen met de andere Nederlandse universiteiten een statement opgesteld over sociale veiligheid. Lees hieronder de gedragscode, huisregels en het VSNU-statement.