Ron Wever in KIJK over werkzame enzymen ontwerpen met AI

Maandblad KIJK bericht over de nieuwe AI software ProGen, een computermodel dat in staat is om werkzame enzymen te ontwerpen. Ron Wever (UvA-HIMS) geeft commentaar.

Christian Schaffner in podcast Met nerds om tafel over quantumcomputers en cryptografie

Christian Schaffner (UvA-IvI) was de hoofdgast in aflevering nr 295 van de populaire podcast Met nerds om tafel. Hij geeft erin uitleg over quantumcomputers en de betekenis van de komst van de quantumcomputer voor cryptografie.

Ludovico Lami bij EngineersOnline over de 2^e wet van de verstrengeling

Het principe van kwantummechanische verstrengeling van deeltjes zit nog ingewikkelder in elkaar dan gedacht, laat onderzoek van onder meer Ludovico Lami (UvA-IoP) zien. Zijn werk laat zien dat verstrengelingsmanipulatie fundamenteel onomkeerbaar is. Hiermee is bewijs geleverd tegen het bestaan van de hypothetische tweede wet van verstrengeling. EngineersOnline heeft een nieuwsbericht over deze ontdekking, die onder meer van belang is voor quantumcpomuting.

Trouw over het microplastics uit wasgoed onderzoek van Antonia Praetorius, Lies Jacobs en Bernou Boven

van Antonia Praetorius, Lies Jacobs en Bernou Boven (alle drie UvA-IBED) leiden een publieksonderzoek waarin wordt gekeken hoe veel microplastics er vrijkomen tijdens het wassen van kleding in een doorsnee Nederlands huishouden. Dagblad Trouw ging op bezoek bij hun lab op het Amsterdam Science Park.

Christian Schaffner in het FD over een commerciële miljoeneninvestering in quantumcomputing

Het Frans-Nederlandse bedrijf Pasqal heeft bij investeerders 100 miljoen euro opgehaald, waarmee zij naar eigen zeggen in staat zullen zijn om al in 2024 commerciële toepassingen van quantumcomputing aan klanten te leveren. Het Financieele Dagblad bericht hierover, en meldt dat kenners uit de wereld van de quantumcomputers dit rijkelijk ambitieus vinden. Christian Schaffner (UvA-IvI) is een van de experts die commentaar geeft. Hij ziet een termijn van tien jaar als realistischer.

Henkjan Honing in Het Parool en New Scientist NL over muzikaliteit

Ieder mens is van nature muzikaal, aldus Henkjan Honing (UvA-ILLC). Dagblad Het Parool heeft een interview met hem, naar aanleiding van de vanuit zijn onderzoeksgroep gelanceerde website Toontje Hoger waar bezoekers hun eigen muzikaliteit kunnen testen. Hetzelfde stuk is ook verschenen in de Nederlandse versie van het blad New Scientist.

Heleen Kibbelaar in De Volkskrant over feiten en fabels rondom schadelijke stoffen in shampoo

De laatste jaren wordt de zogenoemde ‘no poo’ beweging, die beweert dat shampoos om uiteenlopende redenen juist slecht zijn voor je haar, steeds populairder. Een journalist van De Volkskrant vroeg zich daarom af: is het nodig om je haar te wassen met shampoo? In een artikel hierover komen diverse experts aan het woord, waaronder Heleen Kibbelaar (UvA-IoP).

Maarten de Rijke in Het Parool over de grote investeringen in AI onderzoek

Naar aanleiding van het nieuws van vorige week over een forse kapitaalinjectie vanuit de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven voor onderzoek naar AI heeft Het Parool een interview met Maarten de Rijke (UvA-IvI & ICAI). Hij vertelt onder meer wat er met het geld gaat gebeuren en waarom het beter is investeren in AI niet puur aan de markt over te laten.

Inge Loes ten Kate bij KIJK over een nieuwe laser om sporen van leven in de ruimte te detecteren

Wetenschappers van de University of Maryland hebben een nieuw, heel compact apparaatje ontwikkeld dat tijdens toekomstige ruimtemissies monsters van gesteentes kan onderzoeken op de aanwezigheid van organische moleculen. Oftewel, sporen van leven. KIJK heeft hier een nieuwsbericht over; Inge Loes ten Kate (UvA-API & UU) reageert.

Ruben Kranenburg in Folia over zijn razendsnelle ‘on-scene’ drugstester

UvA-promovendus en chemicus bij het politielaboratorium Ruben Kranenburg ontwikkelde een detector om ter plaatse drugs te analyseren. De zogenoemde powderpuck kan 80 procent van de meest voorkomende drugs binnen een paar seconden identificeren. Universiteitsblad Folia heeft een interview met hem.

Henkjan Honing in New Scientist en bij de BBC over zingende gibbons

Gibbons blijken ‘duetten’ te zingen met ritmische kwaliteiten die tot u toe alleen bij mensen waargenomen. De Britse versie van New Scientist heeft een nieuwsbericht over de studie die dit laat zien. Henkjan Honing (UvA-ILLC) geeft kort commentaar. Het nieuwsbericht is ook overgenomen door de BBC en door de Nederlandse versie van New Scientist.

Aandacht in vakbladen voor miljoeneninvestering in AI-onderzoeksprogramma ROBUST

NWO stopt de komende tien jaar 25 miljoen euro in het programma ROBUST, waarmee onderzoek naar betrouwbare artificial intelligence in Nederland een flinke impuls krijgt. ROBUST verenigt 17 kennisinstellingen, 19 meefinancierende industriële partners en 15 maatschappelijke organisaties vanuit heel Nederland. De Universiteit van Amsterdam is penvoerder en UvA universiteitshoogleraar Maarten de Rijke (UvA-IVI) is programmaleider. Diverse vakmedia besteden aandacht aan deze miljoenensubsidie; in sommige van de berichten komt Maarten de Rijke ook kort aan het woord.

Vroege Vogels, BNR radio en enkele andere media over het onderzoek van Evy van Berlo met bonobo’s

Bonobo’s, samen met chimpansees de mensapen die het meest nauw verwant zijn aan de mens, blijken volgens onderzoek van Evy van Berlo (UvA-IBED) meer geïnteresseerd te zijn in de emoties van vreemden dan individuen die ze kennen.  Diverse media in het binnen- en buitenland hadden aandacht voor Van Berlo’s studie. Een korte bloemlezing.

Maarten de Rijke in NRC over toepassingen van ChatGPT

Miljoenen mensen experimenteren met het revolutionaire taalmodel ChatGPT. De eerste Nederlanders gebruiken het al in hun dagelijks werk. NRC laat enkele van hen aan het woord. In hetzelfde stuk komt ook universiteitshoogleraar AI Maarten de Rijke aan het woord over de toepassingen en valkuilen.

Joost Reek in NRC over duurzame productie van waterstof met zonlicht en lucht

Een Zwitserse uitvinding brengt de duurzame productie van waterstof, door water uit de lucht te halen en dit om te zetten in waterstof met behulp van zonne-energie, dichterbij. NRC bericht over dit werk; Joost Reek (UvA-HIMS) geeft een (korte) reactie.

Harro Bouwmeester op NPO radio 1 over succes in de strijd tegen de mais-parasiet heksenkruid

De parasitaire plant striga, ook bekend als heksenkruid, laat geregeld oogsten van maïs mislukken in Afrika. Het team van Harro Bouwmeester (UvA-SILS) heeft na lang zoeken een mais-lijn ontdekt die resistent is tegen striga en uitgezocht hoe dit komt. Met deze kennis hopen ze resistente maislijnen voor de Afrikaanse markt te ontwikkelen. Bouwmeester vertelt erover in het programma Met het oog op morgen op NPO radio 1.

Liang Peng en Bart Weber bij De Ingenieur en Engineers Online over de gladheid van natte oppervlakken

Veel oppervlakken worden gladder als ze nat zijn. Maar: sommige juist stroever. Hoe kan dit? In een recente paper geven natuurkundigen van de UvA en ARCNL een verklaring. Bart Weber (UvA-IoP en ARCNL) en Liang Peng (UvA-IoP) geven in vakblad De Ingenieur uitleg. Ook vakmedium Engineers Online heeft een kort nieuwsbericht over hun werk.

Jelle Zuidema in NRC over de zorgen rondom OpenAI, makers van ChatGPT

In de laatste maanden van 2022 hield de roemrucht goede chatbot ChatGPT de online gemoederen flink bezig. De toepassing komt uit de stal van het AI-lab OpenAI, dat gericht is op open source en werd opgericht om ervoor te zorgen dat AI „ten goede komt aan de gehele mensheid”. Dagblad NRC bericht echter dat volgens critici die missie een rookgordijn is voor commerciële belangen. In het artikel over deze zorgen komt ook Jelle Zuidema (UvA-ILLC) aan het woord.

Auke Pieter Colijn in Het Parool en New Scientist NL over zijn hobby astrofotografie

UvA-natuurkundige Auke Pieter Colijn (UvA-IoP) verbindt in zijn onderzoek naar donkere materie deeltjesfysica met astronomie. Het Parool interviewde hem over de bijzondere hobby die hij er hiernaast op na houdt: met eenvoudige telescopen maakt hij indrukwekkende foto’s van het heelal. Hetzelfde stuk verscheen ook in de Nederlandse editie van New Scientist.

Veel media-aandacht voor het negatieve effect van vuurwerk op vogels

Met behulp van onder meer de aan de UvA ontwikkelde vogelradar is in de afgelopen jaren vastgesteld wat het afsteken van vuurwerk doet met populaties wilde vogels. Die impact blijkt groot; zo vluchten wilde ganzen tot wel 500 km ver om aan het vuurwerkgeweld te ontkomen, wat de dieren veel energie kost in een toch al zware periode. Bij diverse media spraken biologen vlak voor de jaarwisseling over hun vuurwerk-onderzoek. Bij Vroege Vogels op NPO Radio 1 kwamen Bart Nolet (NIOO en UvA-IBED) en Emiel van Loon (UvA-IBED) aan het woord. NRC sprak ook met Nolet, en in De Volkskrant kwamen zowel Nolet als Bart Hoekstra (UvA-IBED) aan het woord. Ook diverse kleinere media haalden het nieuws over de impact van vuurwerk op vogels aan.