De wereld staat gesteld voor immens grote uitdagingen en geopolitieke spanningen lopen op. Dat vraagt meer dan ooit om denkkracht en oplossingen vanuit de wetenschap. Maar de vrije wetenschapsbeoefening komt wereldwijd juist steeds meer onder druk te staan en de kloof tussen wetenschap en samenleving lijkt toe te nemen. Dit vormt de aanleiding voor de nieuwe leerstoel Wetenschap en maatschappij in internationaal perspectief.

Science diplomacy

Als universiteitshoogleraar aan de UvA wil Dijkgraaf verbindingen helpen vormgeven om wetenschap en maatschappij nader tot elkaar te brengen – binnen Nederland, maar vooral ook internationaal. Dat sluit aan bij zijn plannen op het terrein van science diplomacy bij de ISC, de meest vooraanstaande organisatie die de wereldwijde wetenschap vertegenwoordigt. De ISC werkt op mondiaal niveau aan het katalyseren en bijeenbrengen van wetenschappelijke expertise, advies en invloed op kwesties die van groot belang zijn voor zowel de wetenschap als de samenleving.

Dijkgraaf gaat onder andere lezingen en colleges geven, en nieuwe activiteiten initiëren. Ook wil hij weer studenten en promovendi gaan begeleiden, om op die manier verbinding te houden met de dagelijkse wetenschapspraktijk en zijn vakgebied, de wis- en natuurkunde.

Passend als een jas

‘Robbert Dijkgraaf kent een lange historie aan de UvA. Toen hij minister van OCW werd, moesten we afscheid van hem nemen en dat deed zeer. We zijn dan ook ontzettend blij dat we Robbert nu terug in ons midden mogen verwelkomen, en in een nieuwe rol’, aldus rector magnificus Peter-Paul Verbeek. ‘De nieuwe leerstoel past hem als een jas, want er is geen grotere ambassadeur van de wetenschap in Nederland dan Robbert. Als toponderzoeker met een grote internationale reputatie, en met al zijn ervaringen bij de UvA, de KNAW, het IAS en OCW, heeft hij alles in huis om voor de UvA en (inter)nationaal een rol van betekenis te spelen in het verbinden van wetenschap en maatschappij.’

Dijkgraaf zelf zegt hierover: ‘Het is een groot genoegen na mijn ‘politiek verlof’ terug te keren naar de universiteit waaraan ik sinds 1992 verbonden ben geweest. De UvA staat met al haar expertise midden in de maatschappij en de wereld, en is de perfecte thuisbasis om mij in te zetten voor de wetenschap in de volle breedte als publiek goed.’

Over Robbert Dijkgraaf

Dijkgraaf studeerde Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Utrecht en promoveerde cum laude bij Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. Hij vertrok vervolgens naar de Verenigde Staten om als onderzoeker aan Princeton University aan de slag te gaan. In 1992 werd hij benoemd tot hoogleraar Mathematische fysica aan de UvA, en van 2005 tot 2022 was hij universiteitshoogleraar aan de UvA met als aandachtsterrein de theoretische natuurkunde. Tegelijkertijd was Dijkgraaf achtereenvolgens president van de KNAW (2008-2012) en Director en Leon Levy Professor aan het Institute for Advanced Study (IAS) in Princeton in de VS (2012-2022). Van 2022 tot 2024 diende hij als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Rutte IV.