Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Maja Bradaric heeft de AUV-alumnusprijs 2023 gewonnen, de jaarlijkse aanmoedigingsprijs van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging voor UvA-alumni die met een aansprekend project een bijzondere bijdrage leveren aan de maatschappij. Bradaric won de prijs met haar onderzoek naar hoe het te voorkomen is dat trekvogels in windturbines vliegen. De prijs werd uitgereikt op de Universiteitsdag van 23 september 2023. Lees hieronder Bradarics reactie op het winnen van de eerste prijs.

Gefeliciteerd met je award! Hoe voelt dat nu? 

‘Het voelt best gek om deze award te winnen. Maar wel gek op een goede manier! Ik had niet verwacht ook te winnen.’ 

Hoe ga je het geld gebruiken dat bij de prijs hoort? 

‘In mijn onderzoeksgebied zijn ook andere onderzoeksgroepen over de hele wereld, waarmee ik samenwerk. Het is dus voor mij van belang dat ik goed met ze kan samenwerken en ze ook op kan zoeken. Daar kan ik het geld goed voor gebruiken.’ 

De vogels worden gespot door radartechnologie. Hoe werkt dat precies? 

‘De radar ziet niet letterlijk vogels, maar bewegende objecten. Om preciezer te zijn: objecten met water erin, dus hij ziet de vogels als het ware als grote regendruppels. Door de radarbeelden met software te koppelen, kan herkend worden dat het een vogel is.’ 

Zijn er specifieke vogels die meer in windturbines vliegen dan andere? 

‘Er is data beschikbaar over botsingen die op het land plaatsvinden. Die variëren erg door de verschillende locaties van waar de windmolen of turbine staat. Op zee is er bijna geen data beschikbaar. Je kan je voorstellen dat om die data te krijgen, je de dode vogels kan tellen die bij de turbine liggen. Het probleem is dat van de turbines die in zee staan, de dode vogels in het water verdwijnen. Daarom weten we nog niet precies welke vogels vaker het slachtoffer zijn.’ 

Een mogelijke oplossing die uit jouw onderzoek komt, is dat de windturbine even stil wordt gezet wanneer een grote groep vogels door de radar wordt gespot. Hoe groot moet die groep vogels daarvoor zijn? 

‘Dat is een ecologisch besluit, maar ook een politiek besluit. Die windturbines leveren tenslotte energie aan de samenleving en kan je niet zomaar allemaal uitzetten. Uit ons onderzoek zijn aanbevelingen gekomen aan de politiek hoe hiermee om te gaan. We noemen het wel een aanzienlijke groep als we twee- tot driehonderd vogels per kilometer per uur zien.’ 

Staat de overheid open voor jullie onderzoek? 

‘Het initiatief voor het onderzoek kwam vanuit de overheid. Als voorwaarde voor het plaatsen van windturbines worden ook eisen gesteld aan milieubescherming.’ 

Werken er ook andere organisaties mee? 

‘Er zijn best veel stakeholders bij betrokken. De overheid, energiebedrijven en beheerders van het energienet, maar ook ngo’s zoals de Vogelbescherming . Het stopzetten van de turbines is ook een economische beslissing en er wordt ook gekeken of er geen black-out komt door het stopzetten.’ 

Loopt Nederland met dit onderzoek voorop op dit gebied? 

‘Eigenlijk wel. Je ziet dat er in andere landen ook wel initiatieven zijn, maar die zijn nog niet zo vergevorderd. Ze proberen ook wel andere manieren uit, zoals een wieken van de turbine zwart verven voor meer zichtbaarheid. Maar dat werkt uiteraard alleen overdag.’ 

Je zegt over jezelf dat je geïnteresseerd bent in reptielen, amfibieën, vogels, insecten, planten en paddenstoelen. Hoe is die voorliefde voor de natuur ontstaan? 

‘Mijn ouders hielden altijd al veel van de natuur. We gingen vaak kamperen of wandelen. Mijn vader was speleoloog en hij heeft die interesse wel overgedragen. Het lastige van die brede interesse is wel dat ik me niet op één diersoort wil vastleggen. Ik geef ook les over biodiversiteit, waarbij ik met studiekiezers de natuur in ga. Na het onderzoek zou het best kunnen dat ik me richt op een ander dier. Ik hou graag mijn opties open en ga die kant op waar mijn gevoel zegt dat het goed is.’ 

Over de AUV-alumnusprijs  

De AUV-alumnusprijs is een jaarlijkse aanmoedigingsprijs van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging voor UvA-alumni die via een aansprekend project een bijzondere bijdrage aan de maatschappij leveren. Aan de AUV-alumnusprijs is een geldbedrag verbonden dat de winnaar in zijn of haar project dient te investeren.  Kandidaten kunnen zichzelf voordragen of door iemand worden voorgedragen. Uit de voordrachten selecteert de jury maximaal tien genomineerden die kans maken op een jury- en een publieksprijs.