27 maart 2025
Prof. Marrodán Undagoitia is senior onderzoeker bij het Max Planck Instituut voor Kernfysica in Heidelberg, Duitsland. Haar onderzoeksgebied is de astrodeeltjesfysica, waarbinnen ze werkt aan experimenten die zoeken naar donkeremateriedeeltjes en naar de eigenschappen van neutrino's. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met extreem gevoelige vloeibare-xenonexperimenten, in de samenwerkingsverbanden van XENONnT en het toekomstige DARWIN/XLZD.
Prof. Marrodán Undagoitia promoveerde aan de Technische Universiteit van München in 2008, op onderzoek naar het meten van lichtemissie in organische vloeibare scintillatoren en de zoektocht naar protonverval. Na een postdoctorale positie aan de Universiteit van Zürich, ondersteund door een Feodor Lynen Research Fellowship van de Humboldt Foundation, werd ze een onderzoeker met vaste aanstelling aan het Max Planck Instituut voor Kernfysica in Heidelberg, waar ze sinds 2017 groepsleider is. In 2014 verwierf ze de Habilitation-graad aan de Universiteit van Heidelberg.
Binnen de XENON-samenwerking is Prof. Marrodán Undagoitia verantwoordelijk voor de lichtsensoren in zowel het XENON1T- als het XENONnT-experiment. Deze lichtsensoren vormen het hart van deze experimenten en zijn ontwikkeld in samenwerking met de industrie. Daarnaast speelt de groep van Prof. Marrodán Undagoitia bij MPIK een leidende rol in de analyse van de data van deze detectoren. Haar labonderzoek met een kleinschalige lokale detector heeft inzicht gegeven in de energieafzetting van deeltjes in het medium van vloeibaar xenon en behelst momenteel de infraroodemissie ervan, wat toekomstige experimenten gevoeliger zou kunnen maken.
Al meer dan tien jaar is prof. Marrodán Undagoitia lid van de Editorial Board, een gekozen commissie van zes vooraanstaande leden binnen de XENON-samenwerking die toezicht houdt op alle publicaties en de publicatiestrategie bepaalt. Sinds 2019 is ze lid van de wetenschappelijke adviesraad van het ondergrondse laboratorium Canfranc in Spanje en sinds 2021 van het CAPA-instituut in Zaragoza. Ze is ook zeer actief in onderwijs en outreach, en heeft veel PhD-, MSc- en BSc-studenten begeleid. Bij het MPIK is prof. Marrodán Undagoitia sinds 2018 commissaris voor de verenigbaarheid van gezin en werk en sinds 2022 contactpersoon voor promovendi. In 2023 werd ze verkozen tot ombudspersoon van het instituut.
Als bijzonder hoogleraar aan de UvA zal prof. Marrodán Undagoitia deel gaan uitmaken van de Nikhef Dark Matter-groep van het IoP-Institute for High Energy Physics, waarmee ze al veel nauwe samenwerkingsverbanden heeft. Haar expertise zal die van de Dark Matter-groep versterken en de groep optimaal positioneren voor de volgende generatie ultragevoelige detectoren zoals DARWIN/XLZD. Toekomstige neutrino-experimenten zoals DUNE, met deelname van de UvA, zullen ook baat hebben bij de detectie- en analysetechnieken die prof. Marrodán Undagoitia meebrengt. Haar onderzoeksexpertise zal ten slotte een belangrijke component toevoegen aan het bestaande onderwijs van studenten, met name op MSc-niveau.