Dankzij haar weeranalyse werd besloten om de militaire operatie een dag uit te stellen. Dat was maar goed ook. Op de geplande datum, 5 juni, stormde het zo hard, dat een succesvolle operatie onmogelijk zou zijn geweest. Dankzij Sweeney staat niet 5 juni maar 6 juni in de geschiedenisboeken als D-day.

Data inzetten voor humanitaire hulp

Met data de wereld op een positieve manier veranderen, dat is wat Analytics for a Better World doet. Tijdens de laatste editie van hun jaarlijkse congres, vertelden sprekers van onder andere Save the Children, Artsen zonder Grenzen en UNICEF over de belangrijke rol die data speelt bij humanitaire hulp. Robert Monné, managing director van Analytics for a Better World, legt het zo uit: ‘Data wordt nu vaak gebruikt door bedrijven om hun groeicijfers te verdubbelen. Er gaat veel aandacht uit naar die kant van het vak van data-analyst. Terwijl het wat mij betreft zou moeten gaan over hoe we de wereld mooier kunnen maken met behulp van data.’

Preventief handelen

Inspirerende voorbeelden genoeg, tijdens de conferentie die afgelopen 14 mei plaatsvond in Startup Village Amsterdam. Van Ralf van Otterdijk van Artsen zonder Grenzen bijvoorbeeld, die liet zien hoe er, door data slim te combineren, kan worden voorspeld waar malaria uitbreekt. Door klimaatverandering ontstaan er vaak nieuwe malariahaarden. Door het model dat is ontwikkeld kan er preventief worden ingegrepen en krijgen mensen in risicogebieden malariamiddelen voorgeschreven. Voorheen werd er pas ingegrepen als veel mensen al ziek waren geworden.

Child Atlas

Ook bij Save The Children is data een belangrijk middel om humanitaire hulp te verlenen. Aranka Hetyay, head of digital enablers, vertelde hoe ze heeft meegewerkt aan een tool die het makkelijker maakt om campagne te voeren. Hetyay: ‘Er zijn wel 6.000 manieren om het effect van een campagne te meten, maar niet iedereen is even handig met data. Daarom zijn we op zoek gegaan naar voorbeelden die voor iedereen bruikbaar zijn, ook voor mensen die digitaal niet zo handig zijn of mensen die niet altijd toegang hebben tot internet. We hebben onderzoek gedaan naar met welke elementen we ons verhaal zo effectief mogelijk kunnen vertellen. Die elementen hebben we verwerkt in templates, die door iedereen binnen Save The Children kunnen worden gebruikt. ‘En dan is er nog de Child Atlas, een uitgebreide kaart die laat zien waar de meest kwetsbare kinderen wonen. Die atlas is samengesteld met een machine learning model. Satellietbeelden nemen een belangrijke rol in bij de totstandkoming van de atlas. Door bijvoorbeeld te kijken of er wegen zijn en in welke staat die zijn, wat de afstand is tot medische voorzieningen.’

Ontbossing

Ook in discussiepanels werd het belang van satellietbeelden besproken. Liv Toonen, technical project lead van Space4Good, brengt ontbossing in kaart met behulp van satellietbeelden. Zij benadrukt het belang van monitoring met data voordat het mis gaat: ‘We zijn steeds pro-actiever gaan handelen. Als we denken dat we op de beelden ongebruikelijke activiteit zien, sturen we direct een bericht naar de mensen die handhaven.’

Context en data even belangrijk

Dick den Hertog, hoogleraar Operations Research aan de UvA Amsterdam Business School, benadrukte het belang van de combinatie van gesprekken voeren en data-analyses maken. Hij bracht onder andere in kaart hoeveel mensen in Oost-Timor binnen 5 kilometer van een gezondheidscentrum wonen en inventariseerde op basis van data op welke plekken in Vietnam er gezondheidscentra moeten worden ingericht voor mensen met een beroerte. Den Hertog: ‘Soms moeten we gebruikmaken van data die verouderd is. Ook is data soms maar beperkt toegankelijk. Daarom is het altijd belangrijk om informatie over de context op te halen. Dat is een wetenschappelijke uitdaging en verantwoording. We kunnen veel voorspellen maar er is ook nog veel wat we niet kunnen. Wel zijn we steeds beter in staat om data te koppelen en zo bijvoorbeeld conflicten te voorspellen.’

Digitaal humanitarisme

In de laatste keynote van Marc van den Homberg spreekt hoogleraar en onderzoeksleider van 510, een initiatief van het Nederlandse Rode Kruis. Hij laat hij zien hoe we met onderzoek steeds zuiverder kunnen voorspellen op welke plekken de impact van een natuurramp het grootst is. Door verschillende data te combineren kan er sneller hulp worden geboden, omdat beter voorspeld kan worden op welke plekken en welke mensen de impact van een ramp het grootst is. Samen met collega Kyriaki Kalimeri ontwikkelde hij een dashboard voor beslissers om de schade van een cycloon te voorspellen. Het model dat daarvoor is gebruikt, kan ook voor andere beslissingen worden gebruikt.

Toch waarschuwt Van den Homberg voor het kritiekloos gebruiken van een model, zeker als er gebruik wordt gemaakt van AI. Van den Homberg: ‘Er is altijd sprake van vooroordelen, ook als je met AI werkt. Dat moet je meenemen in je bevindingen en je moet kritisch zijn in je resultaten.’ Kalimeri vult aan: ‘Je moet heel voorzichtig zijn met cijfers, ook als ze vertellen wat je graag wilt horen. Zo kwam een student ooit bij mij, met een kaart waarop grootste humanitaire rampen  werden weergegeven. Noord- Amerika en Europa stonden met stip bovenaan. Dat bleek te maken te hebben met data die niet juist waren.’

Werk verzetten

Het Analytics for a Better World congres liet zien dat er nog veel te winnen is met data. Door intensief samen te werken en wetenschappers te enthousiasmeren voor de inzet van data voor humanitaire hulp. Managing Director Robert Monné kan niet wachten om zijn missie verder uit te bouwen: ‘We hebben 200 mensen getraind, terwijl er de komende jaren 3,5 miljoen mensen nodig zijn met dit type skills in de sector. De potentie en behoefte zijn enorm en vragen om schaalbare oplossingen. We nodigen onderzoekers en bedrijven uit om zich aan te sluiten bij onze missie.'