Hoe de JA/JA-sticker verspilling tegengaat
9 mei 2023
Winkeliers gebruiken vaak winkelflyers om hun prijzen en aanbiedingen te communiceren. Hoewel veel huishoudens aangeven ze te lezen en te gebruiken, stellen anderen dat veel flyers ongelezen worden weggegooid. Dit veroorzaakt verspilling en is slecht voor het milieu vanwege het overmatig gebruik van papier, inkt en logistieke middelen.
Van NEE/NEE naar JA/JA
Onlangs hebben 7 Nederlandse gemeenten een beleidswijziging doorgevoerd met betrekking tot de NEE/NEE-stickers. Dit zijn stickers die mensen op hun brievenbus kunnen plakken om aan te geven dat ze geen flyers willen ontvangen. De gemeenten besloten om over te stappen van een opt-out-beleid (NEE/NEE) naar een opt-in-beleid (JA/JA). Guyt en zijn mede-onderzoekers ontdekten dat de verspreiding van winkelflyers met 50% afnam onder het nieuwe beleid. De ingrijpende verandering had geen invloed op het winkelgedrag, gemeten aan de hand van 7 aspecten van winkelgedrag, zoals totale uitgaven of aankopen tijdens promoties. Deze bevindingen suggereren dat huishoudens die geen flyers meer ontvingen, deze eerder ook niet gebruikten. Dit impliceert dat het mogelijk is om milieuvoordelen te behalen zonder economische kosten.
Effect op het winkelgedrag?
ABS-onderzoeker Guyt is altijd gefascineerd geweest door het feit dat sommige mensen hun wekelijkse boodschappen plannen op basis van de flyers die ze ontvangen. ‘De invoering van de JA/JA-sticker betekende dat veel minder huishoudens papieren flyers zouden ontvangen. Ik vroeg me af of deze verandering invloed zou hebben op hun winkelgedrag,' legt Guyt uit.
'Volgens sommige statistieken leest 95% van alle Nederlandse huishoudens de papieren flyers die ze ontvangen, gebruikt 82% ze en geeft 51% aan dat ze de flyers zouden missen als ze ze niet meer ontvingen. Volgens ngo's en politici zijn de werkelijke aantallen veel lager. Als veel huishoudens ze inderdaad niet gebruiken, betekent dit dat we veel papier en andere hulpbronnen verspillen zonder goede reden.’
Grote milieuwinst
Met deze 'kleine' beleidswijziging zijn al aanzienlijke milieuwinsten geboekt. Guyt: ‘Berekeningen tonen aan dat de verminderde verspreiding in deze 7 gemeenten alleen al (bijna 1,5 miljoen huishoudens in totaal) heeft geleid tot energiebesparingen van 214.268 gigajoule (gelijk aan het jaarlijkse verbruik van 24.900 huishoudens), emissiereducties van 14.481 ton CO2 (gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van 4.325 auto's), materiaalbesparingen van 14.784 ton (gelijk aan het gewicht van 3.700 olifanten) en een vermindering van het waterverbruik van 278.720 m3 (gelijk aan het jaarlijkse verbruik van 5.400 huishoudens). Interessant is dat onze bevindingen aantonen dat deze vermindering geen economische kosten met zich meebrengt. We hopen dat beleidsmakers onze bevindingen gebruiken om de invoering van het beleid te versnellen.’