Personalisering van nieuws houdt in dat elke nieuwsgebruiker een selectie van artikelen ontvangt die specifiek voor hem of haar zijn geselecteerd. Om bijvoorbeeld een krant digitaal te kunnen lezen, creëer je een eigen (betaald) account en log je in. Vervolgens kom je in je gepersonaliseerde nieuwsfeed. 

Sarah Eskens deed onderzoek naar de gevaren en kansen van gepersonaliseerd nieuws. Ze focuste hierbij op nieuwsmedia die zelf nieuws produceren en publiceren, zoals de Volkskrant, Nu.nl, The Guardian en de BBC. Eskens: 'Nieuwspersonalisatie kun je uitleggen als het gebruik van algoritmes door nieuwsmedia om iedereen een eigen selectie te geven. Met die data proberen nieuwsmedia zo goed mogelijk hun doelgroep te bedienen.'

Vervuilen van profiel

De ‘leverancier’ van het nieuws heeft gegevens nodig van degene die inlogt om die gepersonaliseerde nieuwsomgeving te creëren. Eskens: 'Nieuwsmedia kunnen individuele nieuwslezers op verschillende manieren in kaart brengen. Als je bijvoorbeeld inlogt bij een nieuwsmedium ben je geïdentificeerd. Ze weten je naam, en waarschijnlijk je postcode en welke nieuwsartikelen je de vorige keer hebt aangeklikt. Wanneer ik op de Volkskrant inlog, gebruik ik het e-mailadres van mijn moeder. Daarmee vervuil ik wel haar profiel', zegt Eskens. 

Overigens verwacht ze dat in dit geval de Volkskrant ziet dat er twee mensen gebruikmaken van hetzelfde profiel. 'O, dat is vast die ene mevrouw uit Lutjebroek die inlogt op haar heel oude IPad en dan is de andere gebruiker degene met een nieuwere mobiel die inlogt vanaf een andere locatie. Of ze zien misschien dat ik sneller scrol en het nieuws op een andere manier gebruik.' Daarnaast verzamelen nieuwsmedia gegevens over hun lezers zelfs zonder dat ze zijn ingelogd, onder meer via tracking cookies en vergelijkbare technologieën.

Handige nieuwsfeeds

Als jurist was Eskens in haar onderzoek geneigd te kijken naar de gevaren van het gebruik van algoritmes en andere nieuwe technologieën door nieuwsmedia. Denk aan filterbubbels en het verlies van privacy. 'Wanneer je daarnaar kijkt, is de kwestie: we hebben die gevaren, maar we willen die nieuwe technologie ook niet verbieden. Het is immers nuttig als je dat soort technologieën voor nieuwspersonalisatie kunt gebruiken.'

In haar onderzoek ontdekte Eskens dat het recht om informatie te ontvangen eigenlijk wat onderbelicht is ten opzichte van het recht op gegevensbescherming. 'We hebben een enorme informatie overload. The New York Times bijvoorbeeld publiceert zo’n 200 nieuwsartikelen per dag. Om mensen te helpen door al dat nieuws te navigeren, zijn gepersonaliseerde nieuwsfeeds heel handig. Daarnaast lezen we het nieuws veel vaker op onze mobiel. Met zulke kleine schermpjes is een goede selectie heel belangrijk. Je hebt niet meer zo’n enorme krant die je over de hele tafel uitvouwt en waar je al koppensnellend doorheen gaat. Je wilt op je kleine scherm direct de informatie zien die jij belangrijk vindt. Daar helpt personalisatie natuurlijk bij.'

Neem nieuwsgebruikers serieus

Door data op te geven, kun je beter bediend worden, aldus Eskens. 'Misschien vind je dan de informatie die je ook echt nodig hebt. Het is naar mijn idee wel van belang dat die personalisatiesystemen iemand niet behandelen als een passieve consument, die geprofileerd en getarget wordt. Betrek iemand bij dat proces, neem de nieuwsgebruiker serieus en respecteer het individu. Niet de overheid of de nieuwsmedia reguleren dit, maar de nieuwsconsument zelf beslist. Hoeveel data geef ik vrij? En wat krijg ik daarvoor terug? Waar voel ik me comfortabel bij? Uiteindelijk denk ik dat de balans opgemaakt moet worden door het individu. Daar moeten die systemen op ontworpen worden, zodat gebruikers zelf invloed uit kunnen oefenen. Daar zouden we naartoe moeten.'