De Consolidator Grant is bedoeld voor onderzoekers die 7 tot 12 jaar geleden zijn gepromoveerd. Met de subsidie kunnen de onderzoekers zich vestigen als onafhankelijk onderzoeksleider. In totaal zijn er aan de Universiteit van Amsterdam zeven ERC Consolidator Grants toegekend.

De toekenningen

Lenny Taelman, Korteweg-de Vries Institute for Mathematics, ‘Zeta functions and Fourier-Mukai transforms’

De Snaartheorie is een theoretische poging om zwaartekracht en quantummechanica met elkaar te verenigen. Hoewel er tot op vandaag geen experimenteel bewijs is dat snaartheorie ook echt de natuur beschrijft, hebben sommige van de ideeën achter snaartheorie geleid tot onverwachte nieuwe inzichten in de wiskunde.

Zo leidden deze ideeën bijvoorbeeld tot de ontdekking van nieuwe, verborgen symmetrieën in de meetkunde. Sinds de oude Grieken bestuderen getaltheoretici gehele oplossingen van polynoomvergelijkingen. Een beroemd voorbeeld is de Laatste Stelling van Fermat. Tegenwoordig worden zulke problemen bestudeerd met meetkundige technieken, maar tot nog toe is er weinig interactie geweest tussen getaltheorie en de wiskunde die voorkomt uit de snaartheorie. Lenny Taelman gaat verborgen symmetrieën in de meetkunde gebruiken om getaltheoretische problemen op te lossen.

Anna Watts, Anton Pannekoek Institute for Astronomy, ‘Advancing the Equation of state of Neutron Stars’

Neutronensterren zijn gemaakt van nucleair materiaal onder omstandigheden van extreem hoge dichtheid. Daarmee zouden deze sterren de enige plekken in het universum kunnen zijn waarin we stabiele toestanden van materie van strange-quarks kunnen vinden. Om uit te vinden waaruit neutronensterren bestaan, moeten sterrenkundigen hun massa en straal meten.

Maar dit is erg lastig, want hoewel ze minstens evenveel massa bevatten als onze zon, zijn ze slechts zo groot als de stad Amsterdam en zijn ze vele lichtjaren van de aarde verwijderd. Anna Watts gaat een nieuwe techniek ontwikkelen en verfijnen voor het meten van massa en straal gebruikmakend van relativistische effecten op röntgenstralen die worden uitgezonden door de ‘hot spots’ op het oppervlak van de neutronenster: ‘Pulse Profile Modeling’.

Door gebruik te maken van data van de Neutron Star Interior Composition Explorer (NICER) van NASA en vooruit te kijken naar de volgende generatie röntgenruimtetelescopen, wil Watts een revolutie teweegbrengen in ons begrip van ultradichte nucleaire materie.