Effecten van muziekinterventies

Een onderzoek dat voor Martina als muziek in de oren klinkt, want het gaat precies verder waar haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam een kleine twee jaar geleden eindigde. Martina vertelt: ‘Mijn promotieonderzoek richtte zich voornamelijk op de effecten van muziekinterventies en minder op hoe die effecten tot stand komen. Ik krijg nu de kans om aan de hand van verschillende projecten uit te gaan zoeken hoe het precies komt dat muziek zo’n positieve invloed heeft op het verminderen van stress, zoals het verlagen van de hartslag en bloeddruk, en het geven van rustig en ontspannend gevoel.’

Waardevolle contacten

Ondanks het feit dat er de laatste jaren veel neuropsychologisch onderzoek wordt verricht naar effecten van muziek op de gezondheid van mensen, zijn er wereldwijd nog niet veel onderzoekers die zich specifiek focussen op muziekinterventies/muziektherapie voor stressreductie. Het is dus pionieren en dat is iets waar Martina warm van wordt. Ze publiceerde tijdens haar promotieonderzoek veel artikelen over muziekinterventies en stressreductie en dat is niet onopgemerkt gebleven. Tijdens internationale congressen vertelde ze haar verhaal en deed ze waardevolle contacten op waardoor professoren uit Australië haar wisten te vinden om mee te schrijven aan een onderzoekssubsidie. Martina vertelt trots: ‘Er waren enorm veel voorstellen ingediend en dit voorstel is 1 van de 10 is die een subsidie toegekend heeft gekregen.’

Leren en inspireren

Martina weet zeker dat ze in Melbourne met inspirerende mensen gaat werken. ‘Aan de University van Melbourne werken al veel gepromoveerde muziektherapeuten en zijn er meerdere hoogleraren op het gebied van muziektherapie. Het vak bevindt zich al op een wat hoger academisch niveau. Ik kijk uit naar de kennis die ik kan opdoen en terug kan brengen naar Nederland.’ Ze voegt toe: ‘Een droom die uitkomt, mede mogelijk gemaakt door het vertrouwen en de steun die ik kreeg van mijn promotieteam, die mij ook erg hebben gestimuleerd om verder te gaan in het onderzoek op dit thema.’ Na Martina’s promotie heeft ze aan de UvA verschillende thesis studenten begeleidt die verder onderzoek deden naar het topic van haar proefschrift. ‘Een mooie samenwerking, die nog lang mag doorgaan wat mij betreft!’

Beter omgaan met stress

Stress is volgens Martina een fundamenteel onderwerp in de samenleving wat dringend vraagt om de ontwikkeling van passende interventies die laagdrempelig in te zetten zijn. ‘Het wordt overal in de wereld steeds duidelijker dat het cruciaal is voor onze gezondheid dat we beter om leren gaan met stress. Stress kan gezien worden als een van de grootste risicofactoren van ernstige gezondheidsproblemen. Praten en pillen werken niet altijd en hebben bovendien veel negatieve effecten. Vooral voor mensen die niet willen of kunnen praten, waarbij de cognitie niet een passende insteek is, kan muziek handvatten bieden die de dagelijkse stress verminderen en daardoor grotere problemen kunnen voorkomen.’ Als de effectiviteit kan worden aangetoond en daarnaast ook wordt uitgelegd hoe het werkt, krijgen hopelijk meer mensen toegang tot muziektherapie. ‘Wist je bijvoorbeeld dat mensen met een verstandelijke beperking tot 4 keer meer stress ervaren in het dagelijks leven, terwijl zij lang niet altijd toegang hebben tot muziektherapie?’.

Evidence based

In Nederland zal Martina namens de Federatie van Vaktherapeutische Beroepen (FVB), waar muziektherapie als beroep onderdeel van uitmaakt, meewerken aan een belangrijk project in samenwerking met het Zorginstituut Nederland (ZiNL) wat zich focust op het aantonen van de evidentie van muziektherapie. Daarnaast werkt zij internationaal samen met onderzoekers van World Health Organization (WHO) om de resultaten van eerdere meta-analyses naast elkaar te leggen en zodoende meer overzicht te creëren t.a.v. de evidentie van muziekinterventies. Martina hoopt dat ze met haar onderzoek een positieve bijdrage kan leveren aan het verder ontwikkelen van evidence based muziekinterventies voor stressreductie. Juist omdat bekend is dat negatieve stress bijdraagt aan het ontstaan van ernstige lichamelijke en psychische klachten en de inzet van muziekinterventies een alternatief biedt ten opzichte van de reguliere aanpak waarbij het gaat om gespreksinterventies en medicatie.