Hanneke Hendriks is communicatiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam en doet onderzoek naar de beïnvloeding van het gedrag van jongeren, specifiek de rol van sociale media hierin. In dit artikel deelt ze haar visie op jongeren en corona(regels).

Jongeren vinden hun sociale omgeving enorm belangrijk, vooral het sociale contacten leggen en nieuwe vrienden maken met leeftijdsgenoten. Dit geldt voor jongeren op de middelbare school, maar ook voor studenten. Introductieweken, feestjes, borrels, groepsetentjes, dansen; het was een vanzelfsprekend onderdeel van het studentenbestaan. Maar dat mag allemaal opeens niet meer, tenminste niet op de manier waarop dit vorig jaar nog kon.

Moeilijk om spelbreker te zijn

Het is niet zo verwonderlijk dat jongeren moeite hebben om zich aan de coronaregels rond samenkomen te houden. Vooral als ze voor hun gevoel zelf minder gevaar lopen, maar ook als er sociale druk is, of een sociale norm, om bijvoorbeeld de 1.5m regel te negeren. Als je als student op een feestje of bijeenkomst komt waarbij iedereen dicht op elkaar staat, is het moeilijk om de spelbreker te zijn die hier iets van zegt, vooral als je de mensen nog niet goed kent en een leuke indruk wilt maken.

De groep wegzetten als boemannen zal slecht werken

Ik denk dat het belangrijk is begrip te tonen voor de jongeren, want het IS ook lastig, en de regels ZIJN soms verwarrend (vooral voor jongeren onder de 18). Er wordt wel eens geïrriteerd gereageerd als het over jongeren en corona gaat, want ‘dan heb je maar even geen feestjes’. Maar die feestjes dienen een belangrijk doel: je sociaal ontwikkelen en ontplooien.

Onderzoek laat zien dat jongeren mentaal veel last hebben van de coronacrisis, door toenemende gevoelens van stress, eenzaamheid en vermoeidheid. Het is zwaar voor hen, ook omdat het lang duurt, en wie weet hoe lang het nog zal duren. Natuurlijk is het ook voor andere groepen zwaar of zwaarder, dat ontken ik absoluut niet, maar het is belangrijk niet over de gevoelens van jongeren heen te stappen en ze te erkennen. De groep wegzetten als boemannen lijkt me slecht werken.

Laat zien hoe je elkaar wel coronaproof kan ontmoeten

De focus zou wat mij betreft moeten liggen op hoe jongeren dan WEL sociaal gedrag kunnen laten zien. Want dat willen ze nou eenmaal graag. En deze situatie duurt al erg lang, en gaat ook nog wel even duren. Het is niet realistisch om voor te stellen dat ze geen feestjes meer mogen geven of elkaar niet meer op mogen zoeken, want dat gaan ze toch wel doen. Richt je daarom op: hoe dan wel? Hoe geef je een coronaproof-feestje? Als anderen zich niet aan de regels houden, wat kan je dan zeggen of doen?

Benadruk de consequenties van corona

Een andere strategie kan zijn te benadrukken wat de consequenties van corona zijn wanneer je als jongere iemand anders besmet. 'Denk aan je oma of opa'. Jongeren zijn vaak heel nu-gefocust en wellicht kunnen de schuldgevoelens, die ze verwachten te ervaren als ze iemand anders besmetten, ze uit het hier en nu halen. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich beter aan de regels houden. Maar alleen dit soort gevoelens opwekken zal niet helpen, je moet jongeren ook tips geven hoe ze dit gedrag dan kunnen uitvoeren en volhouden.

Influencers kunnen wel degelijk belangrijke sleutelfiguren zijn

Tot slot over influencers. Dit kunnen wel degelijk belangrijke sleutelfiguren zijn. Ter illustratie: ik geef een vak onder tweedejaars studenten en vorige week moesten ze ideeën bespreken om studenten te overtuigen zich beter aan de 1.5m afstand te houden. Alle studenten (dit waren er ongeveer 50) noemden, los van elkaar, ‘zet influencers in’. En onderzoek ondersteunt dat: influencers kunnen gedrag beïnvloeden en zijn belangrijke voorbeelden voor jongeren. Het is dan wel van belang dat het gedrag past bij de influencer. Als iemand die vaak feestfoto’s plaatst met mensen op een kluitje de volgende dag de 1.5m regel promoot is dat niet geloofwaardig. Je moet dus een juiste match vinden. En laat influencers het ook op hun eigen manier doen, door het in eigen woorden te vertellen. Op deze manier is het authentieker en heeft het grotere kans een impact te hebben.