‘Bij de opleiding CLC zijn we erg bezig om taalmodellen op een creatieve manier toe te passen,’ legt Reijven uit. ‘We denken kritisch na over taalmodellen die we gebruiken en proberen deze in verschillende contexten toe te passen. Een voorbeeld hiervan is het “Fear Appeal Model” dat je vaak in onderzoek naar marketing, politiek of sociale campagnes terugvindt.’

Een Fear Appeal wordt doorgaans gebruikt om gedragsverandering te bewerkstelligen. Een bekend voorbeeld zijn de lugubere waarschuwingen die op sigarettenpakjes staan. Door de nadelige gevolgen van roken expliciet te benadrukken, wordt geprobeerd mensen dusdanig af te schrikken dat ze niet langer zullen roken. Als de dreiging als ernstig genoeg wordt beschouwd, zullen mensen actie ondernemen. Volgens Reijven valt het model ook op andere situaties toe te passen.

Gevaar ontwijken

Onderzoek heeft gekeken naar het effect van de Fear Appeal in het onderwijs. Een waarschuwing kan een positief effect hebben als de student de waarschuwing ervaart als een uitdaging, maar het kan ook angst veroorzaken waardoor de student niet meer goed kan presteren. Wanneer studenten sowieso angstiger zijn, is de kans groter dat een Fear Appeal negatief uitpakt. ‘Het kan zijn dat door de waarschuwing van de docent, de student de aankomende tentamens juist gaat vermijden, en dus slechter gaan scoren,’ legt Reijven uit.

In andere gevallen kan de opgewekte angst ook te groot zijn. ‘Als een persoon geen werkbare oplossing ziet, wordt er gebruik gemaakt van damage control. De boodschap wordt dan volledig geneerd en volgt er ook geen handeling.’ Daarnaast heeft een Fear Appeal alleen een volledig effect als de ontvanger zich nog niet bewust was van het aankomende gevaar: anders leidt het vaak gewoon tot irritatie.

Onzekerheid en angst kunnen er dus voor zorgen dat de gevolgen van een goedbedoelde waarschuwing heel anders kunnen uitpakken. In het geval dat de student bevriest, is het goed om de negatieve gevolgen minder naar voren te halen. ‘Ook is het goed om te reflecteren op de oplossingen waarbij de student autonomie ervaart: de oplossing moet realistisch zijn om het gepresenteerde gevaar te ontwijken. Het Fear Appeal model helpt ons deze processen beter te begrijpen.’