Dat Jan geschiedenis in Amsterdam, zijn geboorte- en woonplaats, ging studeren, lag voor de hand. Zijn studiekeuze was ingegeven door een fascinatie voor allerlei vormen van onrecht. Hij hoopte problemen in het heden te helpen oplossen door te begrijpen waar ze vandaan kwamen, door hun wortels en doorwerking in het hier en nu te analyseren, en vervolgens concreet te kunnen bijdragen aan een betere wereld. Jan betoonde zich een serieuze, nieuwsgierige, slimme en betrokken student, een creatief denker en een goede en scherpe schrijver.

In een tweedejaars vak dacht Jan na over het leven van de achttiende-eeuwse ‘christenslaaf’ Thomas Pellow in Noord-Afrika. Voor elke christenslaaf zat in die tijd ook een moslim gevangen in Spanje, Italië of Frankrijk, van wie geen bronnen bewaard zijn gebleven. 'Je vraagt je na het lezen van Pellows verslag af of een moslimgevangene in Europa dezelfde kansen had gekregen', schreef Jan. Dat kenmerkte Jan als student: hij nam stemmen waar die niét hadden geklonken in de geschiedenis, en stelde zichzelf en anderen daarover kritische vragen.

Jan haalde aanvankelijk hoge cijfers en genoot van het studentenleven en van het spelen in de band Rumble in the Barn die hij in zijn middelbare schooltijd met vrienden had opgezet. In de loop van zijn tweede jaar kreeg Jan het in zijn studie moeilijker. Dat merkten wij ook. Zelf weet hij het in gesprekken met tutoren en studieadviseurs aanvankelijk aan de coronapandemie. Die ontdeed het studentenleven van kleur, vond hij, en bemoeilijkte sociaal contact met medestudenten. Dat er meer aan de hand was, en dat Jan te kampen kreeg met depressies en manische episoden bleef voor studiegenoten en voor docenten veelal verborgen: hij vertelde daar niet gemakkelijk over, en zijn gedrevenheid en inzet onttrok veel aan het zicht. In het voorjaar van 2022 nam hij nog deel aan een debatdag ter voorbereiding op de studiereis naar Polen en Tsjechië, waar hij zich aanvankelijk erg op had verheugd. Dat kwam er helaas niet van. Het accepteren van en de omgang met de bipolaire stoornis nam hem te zeer in beslag. Jan zocht hulp, en legde zijn studie voorlopig neer.

Voor ons leek het alsof er in het nieuwe academisch jaar ook een nieuwe bladzijde was omgeslagen. Jan had nog moeite met concentratie, maar hervond wel zijn plezier weer in de studie. Hij liep stage bij het project “‘Soundworks’” in Paradiso, bedoeld om jongeren via muziek nieuw perspectief te bieden. Als muziekliefhebber met een groot hart leek hij hier absoluut op zijn plek. Met de studieadviseur maakte hij plannen om de studie weer ten volle op te pakken, maar in februari kwam hij opnieuw in een psychose terecht, die hem dit keer fataal werd.

Op de afscheidsbijeenkomst voor Jan was er geen plaats voor iedereen, zo druk was het. Er werden verhalen verteld, gedichten en teksten voorgelezen, en video’s getoond. Natuurlijk werd er ook muziek gemaakt: zijn band speelde bijzondere uitvoeringen van klassiekers van Otis Redding en The Band, en er was punk van The Earwurms. Jan zijn Telecaster stond op het podium, om te laten zien dat Jan zoveel meer was dan een aandoening of een diagnose, maar iemand die droomde van een leven voor de muziek.

We kunnen ons slechts een voorstelling maken bij de machteloosheid, de verbijstering en het onpeilbare verdriet van Jans ouders, familie en andere naasten. Ook wij blijven stil en verslagen achter.

Samuël Kruizinga, opleidingsdirecteur Geschiedenis
Bram Mellink, docent opleiding Geschiedenis

De afscheidsbijeenkomst voor Jan heeft op 6 maart jl. plaatsgevonden. De bijeenkomst is hier (inlogcode MLVTP9DH85) tot 5 april 2023 te zien en te downloaden.