Wie op het stoomschip Rotterdam rondloopt, waant zich in de jaren vijftig. Het interieur uit die tijd is grotendeels bewaard gebleven, inclusief indrukwekkende wandversieringen, meubelstukken en kunstwerken. Niet voor niets heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het schip uitgeroepen tot voorbeeld van een interieurensemble, een bijzondere vorm van cultureel erfgoed.

‘Het is een vaartuig bomvol kunst en design’, vertelt Janine van Reekum, programmacoördinator Historische Binnenruimten van de opleiding Conservering en restauratie. ‘Vaak worden de schepen van de Holland-Amerika Lijn helemaal gestript om daarna geheel opnieuw ‘aangekleed’ weer in de vaart te gaan, maar het ss Rotterdam is nog behoorlijk authentiek.’

Er schiet nog weleens een champagnekurk de verkeerde kant op.

Eerste hulp bij vervuiling en beschadigingen

Tegenwoordig zijn op het schip een hotel en congrescentrum gevestigd, wat betekent dat de ruimtes intensief worden gebruikt. Dat brengt risico’s met zich mee voor de vele kunstwerken die er hangen, vertelt Van Reekum: ‘De kunst raakt eerder vervuild en beschadigd. Er worden natuurlijk ook feesten en partijen gegeven op het schip, dus er schiet nog weleens een champagnekurk de verkeerde kant op.’

Hoe zorg je er in zo’n omgeving voor dat kunst en interieur toch goed bewaard blijven? Over dat onderwerp organiseerde de opleiding afgelopen januari een intensieve workshop. In zes dagen tijd leerden de studenten van Conservering en restauratie onder andere hoe je schade aan kunstwerken kunt herkennen en monitoren. Ook deden ze ervaring op in het uitvoeren van ‘eerste hulp’ bij bijvoorbeeld beschadigingen en vervuiling.

Tijdens de workshop restaureerden de studenten verschillende kunstwerken op het schip, soms ook in openbare ruimtes zoals de ontbijtzaal. Van Reekum: ‘In de tweede week was het schip helemaal volgeboekt voor bezoekers van de Vrienden van Amstel Live. Het was een behoorlijke drukte, maar de meeste kunstwerken konden we gelukkig verplaatsen naar een rustige ruimte.’

Bijeenkomst in SPUI25

Op 25 februari vertellen studenten tijdens een bijeenkomst van SPUI25 over hoe ze bij het restaureren te werk zijn gegaan. Daarnaast gaan deskundigen van onder andere de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed dieper in op de geschiedenis van het ss Rotterdam en de bijbehorende kunstwerken.

Conservering en restauratie aan de UvA

De Universiteit van Amsterdam biedt als enige Nederlandse universiteit een opleiding tot restaurator die voldoet aan de Europese normering. Het traject start met een tweejarige master Conservation and Restoration of Cultural Heritage: een interdisciplinaire opleiding gericht op studenten met een passie voor cultureel erfgoed die theorie en praktijk willen combineren. Na afronding van de master kunnen studenten via een tweejarig Advanced Professional Programme de opleiding tot restaurator voltooien.