Hedendaagse kunstenaars en documentairemakers hebben deze historisch beladen zaal gezamenlijk omgetoverd tot een tentoonstellingsruimte, die uitnodigt tot reflectie op haar verleden, heden en toekomst. In 2023 gaat de UvA in op het twijfelachtige verleden van deze zogenaamde ‘VOC-zaal’ - en daarmee op haar toekomst - door het organiseren van het publieksprogramma Dekoloniale Dialogen@Humanities, bestaande uit performances, lezingen, filmvertoningen en paneldiscussies. Voorlopig is deze tentoonstelling de laatste interventie in deze betwiste ruimte.

In de gepresenteerde kunstwerken ontmoet men verschillende perspectieven op de koloniale geschiedenis van Nederland en haar nasleep in het heden. Deze ruimte, die ooit werd gebruikt om veroverd land en veroverde goederen te tonen, legt nu het geweld en de pijn bloot die lange tijd onzichtbaar bleven in het Nederlandse collectieve geheugen. Bovendien bevragen de werken hoe dekolonisatieprocessen vorm krijgen in de samenleving en in instellingen zoals de Universiteit van Amsterdam.

De tentoonstelling opent op 1 december en is tot en met 31 januari toegankelijk voor het publiek, van maandag t/m donderdag van 08.00 tot 20.00 uur en op vrijdag van 08.00 tot 19.30 uur. De toegang is gratis. 

De titel van de tentoonstelling, If these walls could speak, is ontleend aan het gelijknamige werk dat Sites of Memory voor deze tentoonstelling maakte.

Over de kunstenaars

Farren van Wyk (1993) is een Zuid-Afrikaanse en Nederlandse fotograaf en docent. Ze heeft een bachelordiploma in fotografie en een masterdiploma in culturele en visuele antropologie. Van Wyk is lid van de African Photojournalist Association met World Press Photo, Women Photograph en Black Women Photographers. Haar werk is te zien op gerenommeerde internationale platforms zoals i-D, The Washington Post, Photo Vogue, Der Greif en The Times UK.

Esli Tapilatu (1983) is een Nederlands-Molukse kunstenaar. Met zijn kunst bouwt hij bruggen tussen mensen en culturen. Tapilatu creëerde een tafelkleed voor de tafel in de voormalige directiekamer van de VOC. Zijn recente werk genaamd De tafel van bezinning verkent de duisternis van het Nederlandse koloniale verleden. Als onderdeel van dit project maakte Tapilatu een kunstinstallatie in het Kasteel de Goede Hoop in Zuid-Afrika. Zijn volgende stop is Fort Belgica op Banda Neira, het eerste eiland dat door de Nederlanders werd gekoloniseerd in “de Oost”. Daar zal hij, in samenwerking met lokale gemeenschappen, een extra laag aan het kleed toevoegen.

De Sites of Memory Foundation (SoM) organiseert activiteiten rondom verborgen en ondervertegenwoordigde verhalen uit Nederland en de voormalige koloniën. SoM is opgericht door Jennifer Tosch (cultuurhistoricus en oprichter van Black Heritage Tours) en Katy Streek (theater- en programmamaker). Sinds 2016 creëren ze performances over kolonialisme en slavernij. In 2020 en 2021 ontwikkelden ze Future for the Past, een internationale samenwerking tussen multidisciplinaire kunstenaars uit Zuid-Afrika en Nederland over hun gedeelde culturele erfgoed. In 2022 werd hun project Returning the Gaze gepresenteerd in Haarlem, Amsterdam en Middelburg. Momenteel werken ze aan Free to be Free, een voorstelling over vrijheid en verzet in Amsterdam, Utrecht, Amersfoort, Deventer en Willemstad, Curaçao.

If These Walls Could Speak is gemaakt door SoM, in samenwerking met:

• Bowie Verschuuren – filmmaker
• Jomecia Oosterwolde – choreograaf en danser
• Jörgen Gario – dichter en songwriter
• Shishani – zangeres, gitarist en songwriter

Timoteus Anggawan Kusno (1989) is een kunstenaar die verhalen maakt in de schemerzone tussen fictie, geschiedenis en geheugen. Zijn werk is internationaal tentoongesteld, waaronder in het Rijksmuseum, het Museum of Modern and Contemporary Art Seoul, het Museum of Contemporary Art Taipei, het Mumbai City Museum, Bozar Brussel, de 13e Gwangju Biënnale en het Kunstmuseum Bonn. In 2021 ontving Kusno de Video Production Award van de Han Nefkens Foundation – Loop Barcelona, in samenwerking met de Fundació Joan Miró Barcelona, Inside-Out Art Museum Beijing, MoCA Taipei, ILHAM Gallery Kuala Lumpur, Centre d'Art Contemporain Genève en Art Hub Copenhagen.

Zhang Ziru, Caterina Lungu, Saskia Blagaj-Berger, Valentina Prados Spitaleri, Thabise en Ghaliah Tahboub zijn zes studenten Media en Cultuur van de Universiteit van Amsterdam. Decolonial Monologues is een documentaireproject dat ze samen zijn begonnen nadat ze de stilte rondom de koloniale geschiedenis van het Bushuis hadden opgemerkt. Tijdens het maken van dit project breidden de gespreksonderwerpen zich echter op natuurlijke wijze uit van het dekoloniseren van de universiteit naar de maatschappij in het algemeen, doordat de verschillende geïnterviewden hun unieke perspectieven inbrachten. Decolonial Monologues begon als een project voor een inleidende cursus over documentaires maken. De studenten ontdekten echter de talloze perspectieven die nog onderzocht moesten worden en besloten daarom dit project in 2023 in hun eigen tijd voort te zetten. De documentaire wordt momenteel ingediend bij verschillende filmfestivals en het team hoopt meer distributieplatforms te kunnen vinden.

Impressie opening op 1 december 2023

(Foto's: Bob Bronshoff)