Afgelopen zaterdag verscheen in de NRC een artikel over grensoverschrijdend gedrag van een docent bij de opleiding Conservering en Restauratie aan de UvA. Het artikel beschrijft uitermate pijnlijke ervaringen van studenten en hun angst voor het indienen van een formele klacht. De beschrijving maakt inzichtelijk hoe dergelijke ervaringen nog lang kunnen doorwerken en kunnen leiden tot psychische klachten.

Als voorzitter van de Taskforce Sociale Veiligheid, maar ook als persoon en medewerker, grijpt de casus mij naar de keel. Alhoewel ik niet alle details van deze complexe casus ken en de zaak ongetwijfeld meerdere kanten heeft, geldt dat geen student aan onze universiteit of waar dan ook dit ooit zou mogen meemaken. Ik vind het frustrerend dat deze zaak zo lang heeft geduurd en dat het proces is spaak gelopen. Ik maak me zorgen over onze huidige en toekomstige studenten. Wij kunnen diepgeworteld seksisme niet aanpakken als studenten geen vertrouwen hebben in de afhandeling van hun klachten.

Veel te vaak wordt onaanvaardbaar gedrag in een groep genormaliseerd. Iedereen weet het, en toch sleept het jaren voort. Studenten en beginnende onderzoekers zijn afhankelijk van een klein aantal personen die teveel macht hebben. Dit is een structureel probleem van de organisatie van de wetenschap. Ook na #metoo is bij veel mensen het kwartje nog niet gevallen. Carrières zijn decennia lang mede gebouwd op ongepast gedrag - docenten die studenten alleen thuis uitnodigden, seksistische en racistische ‘grappen’, en erger.   

Sociale veiligheid gedijt slecht in een web van asymmetrische machtsrelaties, hoge werkdruk en gebrekkige diversiteit. Uit de vele gesprekken die ik sinds mijn aantreden als voorzitter van de Taskforce Sociale Veiligheid in september 2019 heb gevoerd, blijkt dat de urgentie van het onderwerp nog niet bij iedereen is doorgedrongen. Tegelijkertijd hebben het College van Bestuur, de Centrale Studentenraad, de Senaat, de Centrale - en sommige facultaire - Ondernemingsraden en het Chief Diversity Office het afgelopen jaar het thema hoog op de agenda gezet. Studenten roeren zich en kondigen voor aankomende vrijdag een demonstratie aan.

We kunnen studenten en medewerkers alleen veiligheid bieden als de regels scherp zijn en procedures voor alle partijen zorgvuldig worden opgepakt. Maar dat is niet genoeg. Er is ook een cultuuromslag nodig. Er mag geen ruimte zijn voor welke uiting van seksisme, racisme of voor welke andere vorm van uitsluiting dan ook. Laat afdelingen en opleidingen dit moment aangrijpen om het gesprek hierover te prioriteren. De Taskforce Sociale Veiligheid komt in het najaar met een reeks activiteiten om een cultuuromslag aan te jagen en werkt aan voorstellen voor een institutionele inhaalslag.  

Met korte onderbrekingen loop ik sinds 1996 rond op de UvA. Er is nog een wereld te winnen. Maar ik ben ook hoopvol omdat ik zie hoeveel er de afgelopen jaren ten goede is veranderd. Dat is een grote verdienste van acties en interventies van kritische, uitgesproken dappere studenten en medewerkers. En van een bestuur dat sociale veiligheid serieus neemt. De wil om dit gevecht aan te gaan is er, nu moeten we het samen winnen.

Liza Mügge
Voorzitter Taskforce Sociale Veiligheid
15 juni 2020

Meer informatie