Ieder werk is auteursrechtelijk beschermd door het Auteursrecht. De aard van het auteursrecht hangt af van de afspraken die je maakt met de rechthebbende of wat de rechthebbende aangeeft bij zijn product. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat een beeld gemaakt is in opdracht van de UvA met afgekochte rechten. Soms mag je een beeld ook gebruiken op basis van een creative commons-licentie. Dit geldt ook voor afbeeldingen van het internet.

Met auteursrecht (artikel 1, AW 1912) bedoelen we het wettelijk eigenaarschap van het werk. Dit kan een maker zijn, maar ook een andere rechthebbende, wanneer bijvoorbeeld de maker zijn rechten aan iemand anders heeft gegeven. Een rechthebbende van een beeld (foto, video of illustratie) heeft automatisch het exclusieve recht om het werk te publiceren en te kopiëren. Dit betekent dat een werk nooit gepubliceerd mag worden zonder toestemming van de rechthebbende. Door het auteursrecht ben je ook altijd verplicht tot naamsvermelding van de maker(s) of rechthebbende. 

Wanneer een fotograaf in opdracht van de UvA een portretfoto maakt, heeft de fotograaf het auteursrecht op de foto. Omdat hij in opdracht van de UvA werkt, mag hij deze foto niet zomaar publiceren of kopiëren zonder toestemming van de universiteit. Afhankelijk van de afspraken die je maakt over het gebruik van de foto ben je bijvoorbeeld verplicht bij het gebruik van de foto de naam van de maker te vermelden, de foto in beperkte oplage te verspreiden of voor een bepaalde duur te gebruiken. Het kan ook zijn dat je een beeld van het internet wilt gebruiken en daarover afspraken wilt maken over de rechten:

• Overdracht auteursrecht: de maker van het beeldmateriaal kan het auteursrecht overdragen aan de Universiteit van Amsterdam. De universiteit wordt dan wettelijk eigenaar van het werk en heeft zeggenschap over de wijze waarop het werk gebruikt mag worden, zonder daarvoor toestemming te hoeven vragen aan de maker. Afspraken hierover leg je vast in een contract.
   
• Licentie (bruikleen): de Universiteit van Amsterdam kan als opdrachtgever een licentie van de fotograaf, illustrator of filmmaker krijgen. Hiermee geeft de maker de UvA het recht om het werk op een bepaalde wijze te gebruiken. Bijvoorbeeld alleen voor op de website, alleen voor een specifieke uiting en bijvoorbeeld een uitzondering voor campagnes. Met een licentie blijft de maker wettelijk eigenaar van het werk. Wil je afspraken maken over de bruikleen van het werk? Leg dit dan schriftelijk vast in een licentieovereenkomst.
   
• Creative Commons-Licentie: het kan zijn dat je een beeld hebt gedownload van internet met een Creative Commons-Licentie (CCL). Dit betekent dat de maker jou toestemming geeft om zijn of haar werk te gebruiken zonder dat je daar expliciete toestemming voor hoeft te vragen. Er zijn vier belangrijke punten om rekening mee te houden;
  • Vermeld altijd de naam van de maker
  • Het gebruik is uitsluitend toegestaan bij niet-commerciële uitingen
  • Het werk mag geen afgeleide zijn van het origineel (gephotoshopt zijn)
  • Het recht om onder voorwaarden afgeleid materiaal uit te geven als origineel werk.

Er zijn zes vormen van een Creative Commons-Licentie. Op basis van één van deze zes vormen kan een werk worden vrijgegeven. Bekijk dus goed welke vorm de maker van het beeld heeft gekozen voordat je het werk gebruikt voor jouw publicatie. Kijk eventueel voor meer informatie op https://creativecommons.nl/uitleg/.