Elk jaar gaan meer dan 700.000 mensen dood door zelfmoord. Een van de meest voorkomende redenen in Westerse landen zijn psychiatrische aandoeningen zoals bipolaire stoornis, depressie en schizofrenie.

‘Ik heb onderzoek gedaan naar verschillende aspecten van moleculaire veranderingen in ons brein bij zelfdoding,’ vertelt Zhang, wiens project een samenwerking was tussen de UvA en het Nederlands Herseninstituut. Voor haar onderzoek maakte ze gebruik van hersenen die zijn gedoneerd voor wetenschappelijk onderzoek.

‘Daarbij zocht ik naar bepaalde markers – stofjes – die wel of niet worden aangemaakt door de hersenen,’ vertelt ze. ‘Een van mijn conclusies is dat bij zelfmoord en depressie verschillende neurobiologische processen plaatsvinden in ons brein. Ook blijkt uit mijn onderzoek dat de processen die gerelateerd zijn aan zelfmoord en depressie in verschillende delen van het brein plaatsvinden. Genen die te maken hebben met zelfmoord zijn dus verbonden aan een bepaald deel van het brein.’

Toename van gen

Zhang bestudeerde tevens voor het eerst moleculaire veranderingen in de hersenen van donoren van de Nederlandse Hersenbank die overleden na legale euthanasie. ‘Wanneer we hersenen kort na overlijden kunnen onderzoeken, liggen suïcide-specifieke moleculaire veranderingen dichter bij de veranderingen tijdens het leven.’

Ook kon ze voor het eerst onderzoek doen naar mensen die zelfmoordgedachtes hadden, maar een natuurlijke dood stierven. In de hippocampus van mensen met zelfmoordgedachtes en mensen die daadwerkelijk zelfmoord pleegden, blijkt een sterke toename te zijn van de expressie van het receptorgen P2RX7.  

Eerste stappen richting medicijn

Met het onderzoek van Lin Zhang worden de eerste, zeer voorzichtige stappen gezet naar een medicijn of betere therapie voor mensen met zelfmoordgedachtes. ‘Mensen zijn bereid om hun hersenen te doneren. Daar zijn we ontzettend blij mee. Alleen zo kunnen we stappen zetten. Maar het kan nog tientallen jaren duren voor er een medicijn is. Ik blijf ondertussen aan dit onderwerp werken want ik hoop en denk dat ik een verschil kan maken. En ik weet dat we op de juiste weg zijn.’  

Promotiedetails

Mw. L. Zhang: Molecular Pathology of Suicide: a Postmortem Study. Promotoren zijn prof. dr. P.J. Lucassen and prof. dr. D.F. Swaab.

Tijd en locatie

De promotie van Zhang vindt plaats op woensdag 25 oktober, om 11.00 uur, in de Aula van de UvA.