Het fundamentele probleem is volgens Ghebreab dat AI onwenselijke en tegenstrijdige menselijke waarden erft. Hierdoor kan AI schade berokkenen ondanks, en soms zelfs juist vanwege, het op elkaar afstemmen van menselijke- en machinewaarden. Om ervoor te zorgen dat AI ten goede komt aan de samenleving is volgens Ghebreab een verschuiving nodig van mens-machine afstemming, naar mens-mens afstemming met behulp van AI. Dit is de enige weg uit de huidige ongezonde ‘catch-22’ relatie tussen de samenleving en AI.

Er zijn veel metaforen gebruikt om AI te omschrijven, maar volgens Ghebreab springt de glazen spiegel er uit als één van de meest overtuigende en veelzeggende, vanwege de diepgaande technologische, filosofische en sociale associaties die er door de eeuwen heen omheen zijn geëvolueerd. Net als de glazen spiegel heeft AI de potentie om samenleving ten goede te veranderen, naar verloop van tijd en ruimte. Dit potentieel loopt echter het risico onvervuld te blijven omdat AI momenteel wordt ontwikkeld en ingezet binnen zelfzuchtige en zichzelf in stand houdende samenlevingen, gedreven door de ‘ethics of the market’.

We moeten, betoogt Ghebreab, de moed hebben om buiten de gebaande paden te denken en een perspectief op AI aannemen dat de nadruk legt op inclusieve betrokkenheid bij de planeet en haar rijke diversiteit aan mensen, culturen en waarden. Hierbij moeten mens-mens waardenafstemming dan voorrang krijgen boven mens-machine waardenafstemming. Als dat lukt, is een alternatieve route naar meer zelfkritische en zelfbewuste samenlevingen, gebaseerd op de ‘ethics of life’, mogelijk.

Prof. dr. S. Ghebreab, hoogleraar Socially Intelligent AI: Infinity, Kaleidoscopy and Society: On reflections of AI.

Deze oratie wordt uitgesproken in het Engels en is hier live te volgen.