‘Bedrijven met meer theoretisch geschoolde buitenlandse werknemers scoren hoger op verschillende vormen van innovatie’, aldus onderzoeksleider Henk Volberda (hoogleraar Strategie & Innovatie en directeur van het ACBI). ‘Zij zien echter weinig mogelijkheden om een eventuele inperking van arbeidsmigratie op te vangen door meer Nederlands personeel aan te trekken, huidige werknemers om te scholen of efficiënter te werken. Bijna een derde van deze kennisintensieve bedrijven geeft aan groeiplannen te willen realiseren in het buitenland als de arbeidsmigratie wordt ingeperkt, en ruim een kwart van deze bedrijven overweegt bedrijfsactiviteiten te verplaatsen naar het buitenland.’

Van uitstel tot aanhoudende druk

In het onderzoek hebben bedrijven vragen beantwoord over een scala van onderwerpen, zoals innovatie-inspanningen, het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI), verduurzaming van het bedrijfsleven, en inzet van buitenlandse werknemers. Er zijn negen hoofdconclusies:

1. Het Nederlandse bedrijfsleven stelt klimaatambities verder uit.
2. De Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) heeft nog geen doorslaggevend effect op het aantal bedrijven dat systematisch over zijn duurzaamheidseisen rapporteert.
3. Er is veel draagvlak onder bedrijven voor klimaatbeleid waarbij de uitstoter betaalt.
4. De datasystemen en technologische infrastructuur zijn doorgaans gereed om AI toe te passen, maar het ontbreekt bedrijven vaak aan organisatorische en personele vaardigheden.
5. AI bevordert productiviteit en innovatie en vereist aanzienlijke investeringen, maar de verwachtingen over de invloed op werkgelegenheid zijn verdeeld.
6. Een positief effect van AI op bedrijfsprestaties is echter nog niet zichtbaar.
7. Bedrijven zien de risico’s van eventuele inperking van arbeidsmigratie.
8. De impact van beperking arbeidsmigratie hangt af van of het gaat om praktisch of theoretisch geschoolde migranten.
9. Innovatie-activiteiten van bedrijven staan onder aanhoudende druk.

Over de Nederlandse Innovatie Monitor

De Nederlandse Innovatie Monitor is een van de grootste jaarlijkse vragenlijstonderzoeken naar innovatie en ondernemerschap onder Nederlandse bedrijven. De monitor is gebaseerd op een vragenlijst die wordt uitgezet onder bestuurders en leidinggevenden van Nederlandse bedrijven. In totaal zijn er dit jaar 776 complete vragenlijsten verzameld.