‘Liesbet Geris, Steve McQueen en Bianca Stigter zijn ieder op eigen wijze een inspiratie voor velen. Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat de maatschappelijke impact van hun werk buitengewoon groot is’, schetst UvA-rector magnificus Peter-Paul Verbeek. ‘Ook de wetenschappelijke betekenis van hun werk, voor respectievelijk de geneeskunde/computational science en de cultuur- en mediawetenschappen, is van grote waarde. Ik ben dan ook trots dat we Geris, McQueen en Stigter straks eredoctoren van de UvA mogen noemen.’

Liesbet Geris

Prof. dr. Liesbet Geris is professor in ‘Biomechanics and Computational Tissue Engineering’ aan de Université de Liège en de KU Leuven. Daarnaast is zij de directeur van het Virtual Physiological Human institute.

Geris doet onderzoek op het terrein van in-silico medicine. Op basis van computerberekeningen ontwikkelt ze modellen van het menselijk lichaam voor gezondheid en ziekte, en brengt deze naar de klinische praktijk. Daarbij richt Geris zich op het brede gebied van de Virtual Human Twin en is zij het gezicht en de ambassadeur hiervan. Het gaat hierbij om het creëren van virtuele tweelingen (digitale modellen) van mensen, die zowel fysieke als biologische processen van het menselijk lichaam nauwkeurig kunnen nabootsen. Het uiteindelijke doel is om de gezondheidszorg te verbeteren door gepersonaliseerde behandelingen te simuleren, voordat ze op een echte patiënt worden toegepast. Geris leidt momenteel een groot Europees project waarin een roadmap voor de Virtual Human Twin wordt gerealiseerd, waarbij niet alleen aandacht is voor klinisch-wetenschappelijke aspecten, maar ook voor juridische, ethische en sociaal-economische aspecten.

‘Liesbet Geris is een verbinder pur sang; ze brengt alle stakeholders – de klinische en academische gemeenschap, bedrijven, de Europese politiek, en geneesmiddelenautoriteiten zoals het EMA en de FDA – bij elkaar. Zij is de drijvende kracht achter het Virtual Human Twin-manifest, dat ook ondertekend is door UvA en Amsterdam UMC’, vertelt erepromotor Alfons Hoekstra. ‘Met veel succes weet ze haar werk onder de aandacht te brengen van zowel het grote publiek als de politiek’, vult mede-erepromotor Henk Marquering aan. ‘Dat is van groot belang, want in silico-medicine en de Virtual Human Twin zijn cruciaal voor meer precieze diagnoses, betere preventie van ziekten en optimalisatie van medische behandelingen.’

Erepromotoren zijn prof. dr. ir. Alfons Hoekstra, hoogleraar Computational Science & Engineering aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, en prof. dr. Henk Marquering, hoogleraar Translationele artificiële intelligentie aan de Faculteit der Geneeskunde.

Steve McQueen en Bianca Stigter

Steve McQueen is filmmaker, scenarioschrijver en beeldend kunstenaar. Bianca Stigter is historicus, journalist, schrijver en filmmaker. McQueen maakte kunstwerken met film en installaties, die zijn aangekocht door verschillende musea over de hele wereld. In 2008 schreef en regisseerde hij zijn eerste lange speelfilm Hunger en in 2013 kwam zijn film 12 Years A Slave uit, die met drie Oscars onderscheiden werd. Stigter, die Geschiedenis studeerde aan de UvA, schrijft onder meer voor NRC Handelsblad. Ze was als producer verbonden aan McQueens 12 Years a Slave. Stigter is de maker van de documentaire Three Minutes - A Lengthening (2021), die te zien was op vrijwel alle belangrijke filmfestivals (Venetië, Sundance, Toronto). In dit filmessay verlengt Stigter een fragment uit een home movie, in 1938 gefilmd in een Joods stadje in Polen, om te reflecteren op de Holocaust, tijd en film. In 2005 verscheen haar boek De bezette stad: plattegrond van Amsterdam 1940-1945, gevolgd door drie bundels met essays over kunst en geschiedenis. In 2019 publiceerde ze Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940-1945. Op basis van dit boek maakten McQueen en Stigter samen de 4,5 uur durende documentaire De bezette stad. De film werd onlangs op het Nederlands Film Festival onderscheiden met drie Gouden Kalveren, voor Beste lange documentaire, Beste camera en Beste montage.

Historische bronnen en gebeurtenissen staan aan de basis van veel van het werk van McQueen. Hij geeft daarmee nieuwe betekenis aan die bronnen en aan materieel erfgoed, zoals stedelijke plekken waar historisch geweld heeft plaatsgevonden. Zijn werk belicht onder meer de voortdurende gevolgen van de slavernij en racisme in verschillende hedendaagse contexten. Met haar historisch onderzoek, met name naar Amsterdam in de Tweede Wereldoorlog, biedt Stigter een belangrijke populairwetenschappelijke bijdrage aan debatten en de herinneringscultuur. In Three Minutes en De Bezette Stad laat ze zien hoe in ogenschijnlijk onbelangrijk archiefmateriaal veel geschiedenissen verborgen liggen. Daarmee werpt ze ook een nieuw licht op historisch bronmateriaal en op film en filmgeschiedenis.

‘McQueen en Stigter hebben ieder hun eigen sporen verdiend. Zij brengen grote maatschappelijke vraagstukken en politieke en historische thema’s onder de aandacht van een groot publiek’, aldus erepromotor Patricia Pisters. ‘Hun documentaire De Bezette Stad heeft een dubbele historische waarde. Het verleden van Amsterdam in de Tweede Wereldoorlog is geschiedenis, maar ook het heden dat aan bod komt, is al geschiedenis aan het worden. In de documentaire zien we grote (wereld)gebeurtenissen en het beslag daarvan op Amsterdam: het uitbreken van de coronapandemie, de lockdowns en protesten, de excuses voor het slavernijverleden, klimaatactivisme, Black Lives Matter-demonstraties, de oorlog in Oekraïne. De combinatie waarin twee historische lijnen bij elkaar komen, maakt de film uniek én monumentaal.’

Erepromotor is prof. dr. Patricia Pisters, hoogleraar Filmwetenschap aan de Faculteit der Geesteswetenschappen.