De Vreese gaat zich richten op de steeds groter wordende rol die geautomatiseerde besluitvorming en artificial intelligence spelen in onze digitale samenleving. Hij brengt hierbij verschillende deelterreinen samen, waaronder politiek, media en democratie.

De noodzaak van ‘verantwoorde AI’

Informatietechnologie, en AI in het bijzonder, is de wereld in rap tempo aan het veranderen. Het gebruik van AI en geautomatiseerde processen voor besluitvorming leidt tot allerlei nieuwe vragen en zorgen. Wat betekent het gebruik van AI bijvoorbeeld voor de media en onze democratie? Op welke manier beïnvloedt de personalisering van nieuws de agenda's en percepties van burgers over maatschappelijke kwesties? Wat zijn de gevolgen van het gebruik van AI voor inclusie/exclusie en empowerment/disempowerment? Een van de uitdagingen is het begrijpen en aanpakken van (on)bedoelde gevolgen van het gebruik van algoritmen en AI voor de samenleving. Dit vraagt om ‘verantwoorde AI’: technologie moet controleerbaar en transparant zijn. Informatietechnologie moet subjectiviteit bij besluitvorming reduceren en uitkomsten moeten verklaarbaar zijn door de identificatie van de parameters waarop beslissingen zijn gebaseerd. Verantwoorde AI is ook belangrijk voor het vertrouwen in AI-technologie, bij burgers en de samenleving als geheel.

Als universiteitshoogleraar gaat De Vreese over de grenzen van disciplines en onderzoeksgroepen heen werken, en brengt hij de verschillende expertises binnen de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) samen. Hij gaat initiatieven ondersteunen en opzetten ter versterking van het onderzoek en onderwijs over AI en de samenleving. Vanuit de FMG is hij de schakel naar zijn vier collega-universiteitshoogleraren AI: Tobias Blanke (Humanities and AI), Natali Helberger (Law and Digital Technology), Ivana Išgum (AI and Medical Imaging) en Maarten de Rijke (AI and Information Retrieval). Gezamenlijk werken zij aan de interdisciplinaire en UvA-brede benadering van het AI-onderzoek en -onderwijs aan de UvA.

Over Claes de Vreese

De Vreese (1974) is sinds 2005 hoogleraar Politieke communicatie aan de UvA. Daarnaast is hij sinds 2019 faculteitshoogleraar Artificial Intelligence, Data and Democracy aan de FMG. Hij is voorzitter van de programmagroep Political Communication & Journalism van de Amsterdam School of Communication Research. Samen met Natali Helberger leidt De Vreese het UvA-platform Information, Communication and the Data Society (ICDS) en hij geeft (mede)leiding aan de UvA-onderzoekszwaartepunten Communication en Human(e) AI. De Vreese is een van de partners in het recent opgerichte AI, Media & Democracy Lab, waarbij onderzoekers van de UvA, HvA, CWI samenwerken met mediapartners, maatschappelijke partners en de gemeente Amsterdam. Hij is oprichter van het Center for Politics and Communication en huidig President van de International Communication Association. Daarnaast is De Vreese Affiliated Professor aan de University of Southern Denmark en lid van de Danish Institute of Advanced Studies. De Vreese is lid van de KNAW en KHMW en oud-voorzitter van de SSH Raad.

Over het universiteitshoogleraarschap

De UvA heeft met de benoeming van De Vreese acht universiteitshoogleraren. Naast de vier andere AI-universiteitshoogleraren zijn dat: Robbert Dijkgraaf, Rick van der Ploeg en Patti Valkenburg. Universiteitshoogleraren worden geacht een impuls te geven aan wetenschappelijke ontwikkelingen die de traditionele disciplines overstijgen en zo een belangrijke bijdrage te leveren aan de profilering van de universiteit.