24 september 2020
Binnen het onderwijs vinden allerlei overgangen plaats waarin jonge mensen worden samengevoegd in specifieke onderwijstrajecten op basis van hun capaciteiten en ambities, bijvoorbeeld wanneer kinderen van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs gaan of van het voortgezet onderwijs naar mbo, hbo of wo. Vooral die eerste overgang is van groot belang, aangezien deze de mogelijkheden voor vervolgonderwijs in grote mate bepaalt. De leeftijd waarop dat gebeurt, verschilt aanzienlijk tussen landen. Waar je in Nederland al op je 12de moet kiezen voor een specifiek onderwijstraject als vmbo, havo of vwo, is dat in Italië op je 14de en in Zweden pas als kinderen 16 zijn.
Scheeren deed vier empirische studies om inzicht te krijgen in genderverschillen in het onderwijs. ‘In mijn onderzoek ben ik ervan uitgegaan dat de leeftijd van selectie van invloed is’, licht Scheeren toe. ‘Jongens en meisjes ontwikkelen zich op verschillende tempo’s en langs andere paden, en ze gaan dan ook op verschillende momenten door moeilijke fases heen. Wanneer een belangrijk keuzemoment precies samenvalt met een moment dat dan wel jongens dan wel meisjes in een lastige fase zitten, kunnen relatief kleine verschillen tussen jongens en meisjes op jonge leeftijd zich binnen bepaalde schoolsystemen omzetten in grote verschillen in onderwijssucces op latere leeftijd.’
In haar onderzoek komt Scheeren tot aantal belangrijke deelconclusies:
Scholen hebben de belangrijke taak om gelijke kansen te bieden aan leerlingen met uiteenlopende kwaliteiten en achtergronden. ‘Momenteel doen meisjes het steeds beter in het onderwijs, en schoolsystemen die op een laat moment selecteren dragen hieraan bij. Het is natuurlijk positief dat meisjes, ook uit lage sociale klassen, beter floreren in deze systemen, maar de keerzijde is dat jongens het relatief minder goed doen. Toekomstig onderzoek moet gaan bekijken in hoeverre de onderwijsuitkomsten van jongens, en zeker van jongens uit lage sociale klassen, gestimuleerd kan worden in deze laat-trackende systemen’, aldus Scheeren.
Lotte Scheeren: Not on the same track? Tracking age and gender inequality in education. Promotor is prof. dr. H.G. van de Werfhorst. Copromotor is dr. T. Bol.
De promotie van Lotte Scheeren vindt plaats op vrijdag 25 september om 13.00 uur in de Agnietenkapel. In verband met de coronasituatie is het bijwonen van de promotie uitsluitend mogelijk op uitnodiging.