Prof. dr. Johan Rockström (1965) verwierf grote bekendheid met een publicatie in Nature (uit 2009), die onder zijn leiding tot stand kwam. Hierin stelden Rockström en collega’s negen ‘planetary boundaries’ (planetaire grenzen) vast, waarbinnen de mens moet blijven om duurzaam gebruik te kunnen blijven maken van de hulpbronnen van de aarde. De grenzen hebben betrekking op onder meer de zoetwatervoorraad, de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer en het verlies aan biodiversiteit.

In 2015 publiceerde de onderzoeksgroep een update waarin de negen planetaire grenzen op regionaal niveau werden uitgewerkt. Het onderzoek werd gepresenteerd op het gerenommeerde World Economic Forum in Davos.

Invloed van de mens

‘Het onderzoek van Johan Rockström heeft al in een vroeg stadium aandacht gevestigd op de negatieve invloed van de mens op onze planeet’, vertelt erepromotor Annemarie van Wezel. ‘Zijn planetary boundaries zijn in de loop der jaren door overheden, internationale organisaties, NGO’s en het bedrijfsleven breed omarmd als werkwijze op weg naar duurzame ontwikkeling.’

In een in 2018 uitgebracht paper bekritiseerde Rockström samen met collega’s het maximum van 2 graden Celsius temperatuurstijging uit het klimaatakkoord van Parijs. Zelfs als we binnen die grens blijven, stelde de onderzoeksgroep, kunnen klimatologische processen ervoor zorgen dat het broeikaseffect op aarde blijft voortduren.

Oplossingsrichtingen en weerbaarheid

Rockström is hoogleraar aan de Universiteit van Potsdam op het gebied van globale duurzaamheid en de veerkracht en weerbaarheid van natuursystemen. Sinds 2018 is hij werkzaam als wetenschappelijk directeur van het Potsdam Institute for Climate Impact Research. Voor die tijd was Rockström gedurende twaalf jaar directeur van het Stockholm Resilience Centre, dat hij zelf oprichtte en dat gelieerd is aan de Universiteit van Stockholm.

Naast zijn onderzoekswerk, waarin Rockström problemen blootlegt, heeft hij zich ook altijd toegelegd op het bedenken van oplossingen. In zijn twaalf jaar als directeur van het Stockholm Resilience Centre pleitte hij veelvuldig voor een focus op de veerkracht en weerbaarheid van onze ecosystemen. Zeer recentelijk werkte hij met een interdisciplinair team aan onderzoek naar gezond en duurzaam eten voor de groeiende wereldbevolking.

‘Johan Rockström is een uitmuntend onderzoeker met een grote maatschappelijke betrokkenheid’, voegt rector magnificus van de UvA Karen Maex toe. ‘De manier waarop hij in zijn werk ook altijd op zoek gaat naar oplossingen is een inspiratie voor velen, zowel binnen als buiten de wetenschap. Ik ben er ontzettend trots op dat we hem namens de UvA een eredoctoraat mogen toekennen.’

Erepromotor is prof. dr. Annemarie van Wezel, hoogleraar Environmental Ecology aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica.

Naast Johan Rockström ontvangt Diana Bianchi een eredoctoraat van de UvA.