In zijn boek Waarom ben ik hier? Een kleine wereldgeschiedenis van zingeving, dat vorig jaar uitkwam, dook Bod de geschiedenis in en bracht hij 180 vormen van zingeving in kaart uit alle delen van de wereld. Dit boek staat aan de basis van het onderzoek waarin hij nu samen met Ipsos I&O en Trouw de blik op het hier en nu richt. Want hoe zit het met de zin die Nederlanders ervaren of zoeken?  

Malievelden vullen

Een opvallend resultaat is dat Nederlanders het streven naar betrouwbaarheid essentieel vinden: 90% van de ondervraagden is het volkomen eens met de stelling ‘Mensen moeten betrouwbaar zijn’. Daarnaast vinden Nederlanders rechtvaardigheid heel belangrijk. De stelling ‘Ik kan niet tegen leugens, de waarheid moet boven tafel’ scoorde 76%.

Ook springt eruit dat demonstreren Nederlanders opvallend weinig zingeving biedt. Slechts 14% van de Nederlanders onderschrijft de stelling: ‘Ik ben bereid te demonstreren voor iets wat ik belangrijk vind.’ Toch kun je volgens Bod met die 14 procent van de Nederlanders nog behoorlijk wat Malievelden vullen. 

‘Wat me ook verraste was dat kennis verwerven voor veel mensen een geliefde zingevingsvorm is. 68% van de Nederlanders noemt de stelling: ‘Je bent nooit te oud om te leren, daarom blijf ik mij ontwikkelen’ essentieel. En nog eens 25% zegt dit enigszins belangrijk te vinden’, vertelt Bod. ‘Kennis verwerven blijkt daarmee een van de belangrijkste zingevingsvormen van Nederland. Vele malen belangrijker dan rust en zekerheid vinden in het geloof. Daarvan gaf 16% van de Nederlanders aan dat het voor hen heel belangrijk is.’ 

Egocentrisch of altruïstisch?

In Waarom ben ik hier? onderscheidt Bod vier categorieën van zingeving: egocentrisch en altruïstisch, op de korte termijn gericht en op de lange termijn gericht. Uit de publieksenquête komt naar voren dat alle vier die categorieën belangrijk zijn voor Nederlanders, maar dat egocentrische zingevingsvormen op de korte termijn het belangrijkst worden gevonden.

Volgens Bod kun je het beste inzetten op alle categorieën van zingeving en alles een beetje doen. ‘Als bijvoorbeeld sporten – een vorm van egocentrische zingeving op de korte termijn – heel essentieel is voor jouw zingeving en je kunt dat ineens niet meer door gezondheidsproblemen, kan dat tot grote frustratie leiden. Als je meer varieert en ook inzet op altruïstische zingeving op de lange termijn, kun je je waarschijnlijk overall beter staande houden.’

Over het onderzoek

De publieksenquête is in opdracht van Trouw uitgevoerd door Ipsos I&O. 2.257 Nederlanders van 18 jaar of ouder uit het I&O Research Panel deden mee. In de enquête krijgen deelnemers 48 uitspraken (mede opgesteld door Bod) voorgelegd, waarvan ze moeten aangeven in welke mate de uitspraak bij hen past. Trouw publiceerde de resultaten in de krant van 16 en 19 november. Het volledige onderzoeksrapport is gepubliceerd op de website van Ipsos I&O (zie onderstaande verwijzing).