Conflict is in veel opzichten de essentie van politiek. Het is dan ook niet verwonderlijk dat politici vaak gebruik maken van 'conflictframes' om op te vallen in een mediaomgeving met een overvloed aan informatie. Zo proberen ze hun aanwezigheid in de traditionele media veilig te stellen. Sociale media bieden politici de mogelijkheid om journalisten te omzeilen en rechtstreeks met kiezers te communiceren. Ook zijn ze een verlengstuk van en toegangspoort tot traditionele media. Omdat deze media vaak een voorkeur hebben voor berichtgeving over conflicten en onenigheid, lijkt het wel alsof er altijd overal conflicten zijn.

Onderscheiden op inhoudelijke punten

Van der Goot: ‘Amerikaanse politiek domineert vaak de berichtgeving, zelfs in andere landen. Een vluchtige blik op de staat van de Amerikaanse politiek en de politieke berichtgeving in de media suggereert dat harde en op de persoon gerichte politieke conflicten zelfs nog nooit zo wijdverbreid waren. Maar is dat overal zo? In Amerika komt het conflict in wezen op twee mensen neer. Maar in Nederland, met onze veelheid aan politieke partijen, kan conflict meer gaan over jezelf onderscheiden op inhoudelijke punten, en minder over het direct aanvallen van andere individuen.'

Inhoud van de conflicten is cruciaal

Toch speelt de beruchte harde wereld van sociale media ook een steeds grotere rol in de Nederlandse politiek. Het is bijvoorbeeld steeds gebruikelijker dat Nederlandse politici hun smartphones tijdens debatten in de Tweede Kamer bij de hand houden. Zo kunnen ze snel online de argumenten van hun tegenstanders ontkrachten, hun achterban bereiken of de aandacht van de media trekken. En vaak doen ze dit door gebruik te maken van conflict.

Hoewel conflict inherent is aan politiek, zijn niet alle conflicten gelijk. Van der Goot stelt dat het type conflict uitmaakt en dat sommige conflicten schadelijker zijn dan andere. Van der Goot: ‘De inhoud van de conflicten is cruciaal. Mensen kunnen conflicten acceptabel vinden als ze op een beschaafde manier worden gevoerd, maar een hekel aan politici krijgen als deze elkaar gaan beledigen. Ook wanneer politici het oneens zijn over basisfeiten, kan dit een negatieve invloed hebben op de mate waarin burgers hen vertrouwen.’

Van der Goot ontdekte dat online conflicten tussen Nederlandse parlementariërs overwegend beschaafd zijn en zich richten op de kwesties in plaats van op feitelijke meningsverschillen. En, belangrijk, zulke conflicten hebben geen negatief effect op de houding van burgers ten opzichte van de politiek. Pas wanneer de conflicten omslaan in onbeschaafde aanvallen en strijd over feitelijke kwesties, krijgt het een nadelig effect op de politieke betrokkenheid van burgers en op hun mening over politici.

Elkaars standpunten beter leren begrijpen

Van der Goot: ‘We moeten ons in de toekomst dus niet zozeer richten op hoe we conflicten uit de politiek halen, maar op hoe we ervoor zorgen dat deze tot positieve veranderingen leiden. Door het aanmoedigen van constructieve en respectvolle dialoog en conflicten op basis van inhoudelijke thema's, kunnen we elkaars standpunten beter leren begrijpen en worden burgers actief bij het democratische proces betrokken. Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid voor politici en journalisten. We moeten politici aanmoedigen zich beschaafd te gedragen en de betrouwbaarheid van feitelijke informatie niet in twijfel te trekken. De media hebben vervolgens de verantwoordelijkheid om politici te belonen die dat doen.'

Promotiegegevens

Emma van der Goot: Online Battles: Conflict frames in political actors´ online communication: context, content, and consequences. Promotoren: Prof. S. Kruikemeier and Prof. G.J. de Ridder. Co-promotor are Prof. R. Vliegenthart and Dr M. Hameleers.

Tijd en locatie

Woensdag, 11 September, 13:00, Agnietenkapel