Het onderzoek van Heeremans, uitgevoerd in samenwerking met natuurkundigen Antoine Deblais en Daniel Bonn, en fysisch scheikundige Sander Woutersen , richt zich op de eigenschappen van actieve materie. Deze materie vertoont collectief gedrag dat vergelijkbaar is met zwermen vogels of scholen vissen, fenomenen die wetenschappers nog niet volledig begrijpen. Door Tubifex-wormen lichtelijk dronken te maken, wilden ze onderzoeken hoe dit hun bewegingspatroon beïnvloedde. 

Het idee om wormen te gebruiken kwam van Woutersen. Hij herinnerde zich de wormen uit zijn jeugd als vissenvoer en zag de overeenkomst met actieve materie. Om een deel van de wormen inactief te maken, werd besloten ze dronken te voeren: '4,5% alcohol was genoeg, ongeveer dezelfde hoeveelheid als een biertje. Daar gaan ze het beste op. Ze zijn overigens met een scheut water weer binnen 10 minuten nuchter,' vertelt Heeremans. 

Slapen naast dronken wormen 

Maar toen werd het voorjaar 2020 en werden coronamaatregelen ingesteld. Ook het lab werd gesloten. Geen toegang tot het lab, dus geen onderzoek? 'Dat wilde ik niet.' Tess verplaatste de stellage met het doolhof naar haar studentenkamer waar ze de experimenten afmaakte. Zo sliep ze dus naast de dronken wormen in hun doolhof. Overigens niet de gehele tijd; het stilstaande water zorgde na verloop van tijd voor stank, zodat Heeremans er niet meer kon slapen en ’s nachts haar toevlucht zocht bij haar vriend. 

Groot nieuws op de Javastraat 

De Ig Nobelprijs is in de loop der jaren uitgegroeid van een melige parodie op de Nobelprijzen naar een serieuze waardering voor creatief onderzoek. Hoe reageer je als je hoort dat je een dergelijke prijs hebt gewonnen? 'Daniel en Antoine belden mij. ‘Tess, we hebben een verrassing voor je. Ga je even zitten,’ dus ik dacht, ‘Waarom moet ik zitten?’ Ik heb toch maar mijn fiets neergezet en heb op de Javastraat een bankje gezocht.' En daar hoorde ze het grote nieuws. Het nieuws was zo groot dat ze het eerst niet echt kon geloven en een tijdlang aan niemand vertelde. Zo kon het ook niet uitlekken, want als dat gebeurt, wordt de prijswinnaar gediskwalificeerd. 

'Het was echt heel moeilijk om het zo vroeg te horen. Ik heb het daarom alleen aan mijn beste vriendin en aan mijn vriend verteld. Mijn moeder weet het pas sinds afgelopen zondag. Uit zelfbescherming."'

De Ig Nobelprijs

De Ig Nobelprijs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan onderzoeken die eerst doen lachen maar daarna tot nadenken stemmen, markeert een belangrijke erkenning voor het innovatieve werk van Heeremans en haar team in het begrijpen van complexe fenomenen in de natuurkunde. Twee UvA-delegaties ontvingen dit jaar de prijs: naast de dronken wormen ontving ook het team Kop-of-munt de prijs.