De Klokhuis Wetenschapsprijs wordt uitgereikt op zondag 17 maart 2024 tijdens het wetenschapsfilmfestival InScience in Nijmegen. Je kunt tot dan stemmen op jouw favoriete onderzoek.

De genomineerde UvA onderzoeken

Metamaterialen maken: kun je het beter dan de natuur zelf?

Bestaat het 'perfecte stukje chocola'? Hoe kun je een chocolaatje zo maken dat het niet alleen heel lekker smaakt, maar ook het fijnst in je mond knappert? Corentin Coulais, Universitair Docent en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, onderzoekt hoe hij in zijn laboratorium materialen kan maken waarvan de eigenschappen precies zijn zoals wij die willen. Hij maakt bijvoorbeeld stukken rubber die niet indeuken maar uitzetten als je erop drukt (en dan bijvoorbeeld een smiley laten zien!) en materialen die je kunt gebruiken om wolkenkrabbers te maken die niet instorten bij een aardbeving.

Drones zoeken verdwenen kastelen

Drones kunnen ons helpen om te speuren naar resten van het verleden op en in de grond. Door slimme nieuwe cameras en andere meetinstrumenten kunnen we ontdekken wat er zich nog aan archeologie in de bodem bevindt. Met een thermische camera kan je bijvoorbeeld warmteverschillen in de bodem zien en zo stenen muren opsporen. Zo heeft Dr. Jitte Waagen, digitaal archeoloog, in Weesp met zijn team een middeleeuws kasteel kunnen opsporen. Hierdoor weten we wat voor kasteel daar heeft gelegen en hoe het eruit gezien moet hebben en hoe we dit kasteel als erfhoed kunnen beschermen. Door onderzoek op diverse plekken in Nederland leert het team ook hoe goed (of slecht) dit soorten instrumenten werken in verschillende landschappen.

Kun je in het laboratorium een eicel of zaadcel maken?

Voor het maken van een mens zijn altijd een zaadcel van een man en een eicel van een vrouw nodig geweest. Zelfs als je twee vaders hebt, of twee moeders. Maar dat wordt straks mogelijk anders. Dr. Callista Mulder, Amsterdam UMC (locatie AMC) onderzoekt met het HipGametes consortium of we zaadcellen en eicellen kunnen maken in het laboratorium; uit een stukje huid. Huid bestaat uit kleine bouwsteentjes; huidcellen. Van die huidcellen probeert het team mini-orgaantjes te maken waaruit zaadcellen en eicellen ontstaan. In de toekomst kunnen hier misschien baby’s uit ontstaan.