Desinformatie, extreme weersomstandigheden en maatschappelijke polarisatie wereldwijd drie grootste risico’s
Arbeidstekort, economische neergang en energietekort grootste risico’s Nederland
10 januari 2024
30% verwacht verhoogde kans op wereldwijde rampen in komende twee jaar
Ondervraagd in september 2023 verwacht de meerderheid van de experts (54%) enige instabiliteit en een matig risico op wereldwijde catastrofes, terwijl 30% nog turbulentere omstandigheden verwacht. Volgens Professor Volberda is ‘het vooruitzicht aanzienlijk negatiever over de periode van 10 jaar, waarbij bijna twee-derde van de respondenten een onstuimig of turbulent vooruitzicht verwacht.’
AI-gegenereerde misinformatie grootste risico
AI-gegenereerde desinformatie vormt volgens de experts het grootste wereldwijde korte termijnrisico voor de komende twee jaar. Volgens de experts zullen buitenlandse als binnenlandse actoren misinformatie gebruiken om maatschappelijke en politieke kloven verder te vergroten. Omdat bijna drie miljard mensen in grote economieën zoals Bangladesh, India, Indonesië, Mexico, Pakistan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten in de komende twee jaar naar de stembus gaan, kan het wijdverspreide gebruik van valse informatie de geloofwaardigheid van nieuw verkozen regeringen ondermijnen. Dit kan leiden tot onrust, variërend van gewelddadige protesten en haatmisdrijven tot burgerlijke confrontaties en terrorisme.
Polarisatie en veranderende wereldorde
Een groeiende kloof op het wereldtoneel tussen verschillende machtsblokken en tussen het Mondiale Noorden en Zuiden dreigt internationale samenwerking te verstoren. Volberda: ‘De gevolgen van klimaatverandering, pandemie-gerelateerde crises en economische spanningen tussen grote machten zullen waarschijnlijk de dynamiek van internationale samenwerking en veiligheid beïnvloeden. Dit kan leiden tot een verlamming van wereldwijde besluitvormingsmechanismen en afnemende aandacht voor de dringende mondiale problemen.’
Extreme weersomstandigheden
Twee derde van de wereldwijde experts maakt zich zorgen over extreme weersomstandigheden in 2024. Wel is er onenigheid tussen de experts over de urgentie van bepaalde milieurisico’s, zoals biodiversiteitsverlies en instorting van ecosystemen. Volberda: ‘Het bedrijfsleven benadrukt deze risico's als belangrijke zorgen op de lange termijn, in tegenstelling tot respondenten uit het maatschappelijk middenveld of de overheid, die deze risico's prioriteren op de korte termijn.’
De top 10 wereldwijde risico’s in beeld
Experts is gevraagd naar de grootste risico’s voor de komende twee jaar en de komende tien jaar.
Nederland: arbeidstekorten, economische neergang en energietekort
In Nederland wordt het grote tekort aan arbeidskrachten als het grootste risico gezien. Nederland bevindt zich volgens Volberda in een zeer bijzondere positie. Het is het land met grootste tekort aan arbeidskrachten en de laagste wereldwijde werkloosheid. Volberda: ‘De meeste economieën kennen een groot tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten, maar tegelijkertijd ook een grotere werkloosheid.’ Economische neergang, energietekorten, gebrek aan sociale cohesie en cybercriminaliteit vormen de top vijf.