20 december 2023
De uitbreiding van het privilege om de toga te mogen dragen gaat gelden voor alle leden in ‘de bankjes’ bij een promotie. Dat wil zeggen dat, naast de promotoren en de voorzitter, ook de copromotoren, alle stemgerechtigde (overige) leden van de promotiecommissie, de adviserende gastopponenten en de gastdeskundigen de mogelijkheid krijgen een toga te dragen.
‘De leden van een promotiecommissie maken deel uit van de commissie vanwege hun expliciete expertise. Tijdens de promotie zijn zij onderling gelijk in functie. Zij hebben dezelfde rechten en plichten, en ieders oordeel telt even zwaar’, vertelt rector magnificus Peter-Paul Verbeek. ‘Door het wel of niet dragen van de toga werd een hiërarchisch verschil gesuggereerd, dat niet past bij de gelijkwaardigheid van alle leden in de context van de promotie. Daar gaan we nu verandering in brengen.’
Annelies Dijkstra, eerste pedel en hoofd van het Bureau van de Rector, vult aan: ‘Er gingen binnen en buiten de UvA steeds meer geluiden op om het toga-privilege uit te breiden. Ik ben blij dat het in januari zo ver is. We gaan hiermee eigenlijk terug naar waar de toga ooit voor bedoeld was: het dragen ervan gaf aan dat je bij de wetenschap hoorde. We koppelen het dragen van de toga tijdens promoties weer aan de rol van de wetenschapper in plaats van waar die op de hiërarchische ladder staat.’
Het is niet de eerste uitbreiding van het privilege. Tot een paar jaar geleden was het aan de UvA het gebruik dat uitsluitend hoogleraren de toga mochten dragen. Sinds 2020 mochten daarnaast ook universitair (hoofd)docenten een toga dragen tijdens een promotie als zij promotor waren of voorzitter van de promotiecommissie.
De uitbreiding van het toga-privilege heeft uitsluitend betrekking op de promotieplechtigheden aan de UvA, niet op andere academische plechtigheden zoals oraties, afscheidscolleges en de Dies Natalis. Bij die gelegenheden blijft het dragen van de toga voorbehouden aan de hoogleraren.