De voorlopige instroomcijfers van dit studiejaar zijn bekend. UvA-breed daalt het aantal eerstejaarsstudenten bij de bacheloropleidingen met -3,6% en is bij de masteropleidingen gemiddeld een stijging van +2,5% van de instroom te zien. De Faculteit Economie en Bedrijfskunde is de enige waar zowel het aantal nieuwe bachelor- als masterstudenten toeneemt. Het totale aantal studenten aan de UvA is dit studiejaar licht gestegen met +1,7%. De UvA heeft nu 43.039 studenten; vorig jaar waren dat er 42.324. Het gaat bij alles om de voorlopige cijfers van half oktober 2023; de definitieve landelijke cijfers zijn er zoals gebruikelijk in februari van het nieuwe kalenderjaar.

Balans bij Psychologie

Opvallend in de instroomcijfers van dit studiejaar is dat een numerus fixus op de Engelstalige track van een opleiding effectief blijkt om het aantal internationale studenten te kunnen remmen en een balans te kunnen bewaren tussen Nederlandse en internationale studenten. Dat blijkt bij de bachelor Psychologie. De opleiding hanteerde al een algehele numerus fixus, maar om ervoor te zorgen dat Nederlandse studenten net zo veel kans hebben om Psychologie te studeren maximeert de opleiding sinds dit jaar – naast de algehele fixus – ook de instroom in de Engelstalige track. Hierdoor stijgt het aantal nieuwe studenten uit Nederland fors (van 141 vorig jaar naar 232 dit jaar; +65%), terwijl het aantal nieuwe internationale studenten afneemt (van 341 naar 260; -24%). Van de nieuwe studenten is nu bijna de helft Nederlands en de andere helft internationaal.

Ongewenst effect bij Politicologie

Veel opleidingen aan de UvA hebben zowel een Nederlands- als een Engelstalige variant (track). Een numerus fixus op een hele opleiding geldt voor beide tracks en blijkt vooral een afschrikwekkend effect te hebben op Nederlandse studenten. Dat is te zien bij de bachelor Politicologie, waar met ingang van dit studiejaar zo’n gehele numerus fixus geldt. Het aantal nieuwe studenten is heel fiks gedaald: van 490 vorig jaar naar 300 dit jaar (-39%). Maar opvallend is dat juist het aantal nieuwe studenten uit Nederland terugloopt: van 165 naar 77 (-53%). Nederlandse studenten kiezen zeer waarschijnlijk voor dezelfde opleiding aan een andere universiteit die geen numerus fixus hanteert. De internationale instroom bij Politicologie is ook afgenomen, maar relatief veel minder sterk: van 325 naar 223 (-31%). De invoering van de numerus fixus bij Politicologie heeft daarmee een ongewenst effect op de balans tussen Nederlandse en internationale studenten.

Wetsvoorstel Internationalisering in Balans

‘In het nieuwe wetsvoorstel staat de fixus op een Engelstalige track als instrument genoemd. Dat is goed; we vragen er al lang om en uit de cijfers nu blijkt dat we als universiteiten hiermee de instroom kunnen reguleren als dat nodig is’, vertelt bestuursvoorzitter Geert ten Dam. ‘Het maakt ook dat je dus niet de instroom hoeft te sturen met taalbeleid, wat een negatief effect kan hebben op de internationalisering van het hoger onderwijs en onderzoek in Nederland. We kunnen dus de instroom van internationale studenten reguleren en tegelijkertijd een tweetalige universiteit zijn.’

Bachelorinstroom

Het totaalaantal eerstejaarsbachelors aan de UvA daalt met -3,6%, van 8.512 vorig jaar naar 8.207. Het aantal nieuwe bachelorstudenten uit Nederland daalt met -3,4%: 4.792 dit jaar versus 4.963 vorig jaar. Overall neemt ook de internationale instroom in de bachelorfase af, met -3,8%: van 3.549 naar 3.415. Maar daarbinnen is een duidelijk verschil te zien tussen de instroom uit de Europese Economische Ruimte (EER) en de niet-EER. Het aantal nieuwe bachelorstudenten uit de EER neemt flink af met -13,1%: van 2.365 naar 2.056. Het aantal van buiten de EER neemt juist sterk toe: van 1.148 naar 1.359 (+14,8%).

Het aantal eerstejaars in de bachelorfase daalt het sterkst bij de Faculteit Maatschappij & Gedrag (FMG), van 2.513 naar 2.218 (-11,7%). Dit is grotendeels toe te schrijven aan de daling bij Politicologie. De afname is minder sterk bij de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw), van 1.648 naar 1.571 (-4,7%), gevolgd door de bètafaculteit (FNWI), van 1.185 naar 1.155 (-2,5%), en de rechtenfaculteit (FdR), van 808 naar 794 (-1,7%). De Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) is de enige faculteit waar de instroom van bachelorstudenten stijgt, van 1.695 naar 1.766 (+4,2%).

De instroom van nieuwe bachelorstudenten met de Nederlandse nationaliteit neemt af bij alle vijf de faculteiten, het sterkst bij de FEB: van 648 naar 594 (-8,3%). Bij de FMG is juist een opvallende daling te zien van het aantal nieuwe bachelorstudenten uit de EER: van 947 naar 686 (-27,6%). Kijkend naar de bachelorinstroom uit niet-EER-landen dan valt opnieuw de FEB op: de niet-EER-instroom neemt toe met +29,6%, van 476 naar 617.

UvA-breed is de groei van het aantal nieuwe bachelorstudenten uit China fors: +28,1%, van 253 naar 324. Er zijn dit jaar bijna net zo veel nieuwe bachelorstudenten uit Oekraïne: 49, tegenover 51 vorig studiejaar. Nieuwe studenten uit Oekraïne studeren dit jaar, in tegenstelling tot vorig jaar, niet meer tegen het reguliere, lagere collegegeldtarief aan de UvA. Zij betalen nu het instellingstarief dat voor alle studenten uit niet-EER-landen geldt. De wijziging in het collegegeldtarief lijkt de instroom vanuit Oekraïne niet beïnvloed te hebben.

Instroom masters

Dit jaar zijn er 6.612 nieuwe studenten bij de masteropleidingen van de UvA. Dat zijn er 164 meer dan vorig jaar toen het er 6.448 waren (+2,5%). Het aantal nieuwe masterstudenten uit Nederland stijgt heel licht, van 3.850 naar 3.892 (+1,1%). Dat uit EER-landen neemt iets sterker toe, van 1.569 naar 1.610 (+2,6%). Het aantal van buiten Europa stijgt het hardst, van 1.029 naar 1.110 (+7,9%).

Het aantal nieuwe masterstudenten neemt het sterkt toe bij de FEB: van 1.231 naar 1.355 (+10,1%). Daarna volgt de FNWI: van 1.163 naar 1.215 (+4,5%). Bij de FMG is een kleine toename te zien: van 1.759 naar 1.786 (+1,5%). Hetzelfde geldt voor de FdR van 944 naar 955 (+1,2%). Bij de FGw zijn er dit jaar minder nieuwe masterstudenten: 1.136, tegenover 1.172 vorig studiejaar (-3,1%).

De instroom van masterstudenten uit Nederland groeit aan de FMG, FNWI en FdR, en neemt af bij de FGw en FEB. Bij de FEB, FGw en FMG is een toename van het aantal nieuwe masterstudenten uit de EER te zien, en bij FdR en FNWI een afname. Hier is de stijging het grootst bij de FEB: van 271 naar 297 (+9,6%). Ook de niet-EER-instroom stijgt bij de FEB, heel fors: van 333 naar 443 (+33%).

Net als in de bachelorfase is de toename van nieuwe masterstudenten uit China UvA-breed opvallend. Die gaat van, van 413 naar 500 (+21,1%). Het aantal nieuwe masterstudenten uit Oekraïne is nagenoeg gelijk aan vorig jaar en gaat van 20 naar 21 (+5,0%).

65% Nederlandse studenten

Kijkend naar alle studenten die dit studiejaar bij de UvA staan ingeschreven, is een kleine toename te zien van 1,7%, van 42.324 naar 43.039 studenten. Hiervan hebben er 27.930 (bijna 65%) de Nederlandse nationaliteit en zijn er 15.109 internationaal. Van die 15.109 komen er 9.606 uit de EER en 5.503 uit niet-EER-landen.