18 oktober 2023
Veel mensen hebben wel eens een munt opgegooid om een beslissing te nemen of een gokje te wagen. Maar slechts weinig mensen vragen zich af of de uitkomst misschien niet puur toeval is. Een internationaal team van wetenschappers onder leiding van de Universeit van Amsterdam, dat dit onderzoek in hun vrije tijd uitvoerde, testte een bekend natuurkundig model dat stelt dat dit inderdaad het geval is. Volgens dit model komt een gewone munt vaker op dezelfde kant terug als die werd opgegooid. Deze hypothese was echter nog nooit grootschalig getest.
Het team van wetenschappers riep vrienden en online mensen op om mee te doen aan een grootschalige test munt opgooien. Zo verzamelden ze gegevens van 350.757 muntworpen met 46 verschillende munteenheden. Resultaat: Als je met kopzijde omhoog begint, eindigt de munt ook vaker met kopzijde omhoog, en omgekeerd.
‘Het model van Diaconis, Holmes en Montgomery schatte deze kans op 51%. Ons gemiddelde was 50,8%, dat ligt dus heel dichtbij’, vertelt een van de onderzoekers František Bartoš van de Universiteit van Amsterdam. ‘Ook ontdekten we dat mensen geen duidelijke voorkeur hebben voor kop of munt. Er is dus niet een bepaalde “gelukskant”, maar je kans op een goede gok is wel groter als je weet welke zijde omhoog ligt voor de gooi.’
Dit klinkt misschien niet als een veel grotere kans, maar het draait allemaal om de waarschijnlijkheid, legt Bartoš uit. ‘De resultaten tonen aan dat het kop of munt kiezen niet helemaal eerlijk is, zoals de meeste mensen wel denken. Als een voetbalteam bijvoorbeeld 200 wedstrijden speelt, was het bij twee van die wedstrijden niet puur toeval dat ze mochten beginnen na het muntje tossen.’
Kunnen we nu voordeel halen uit deze neiging van een munt om op dezelfde zijde te landen? ‘Als je 1 dollar inzet op een muntworp en je afhankelijk van de uitkomst 0 of 2 dollar kan winnen, en je herhaalt deze inzet 1.000 keer, dan zou je gemiddeld 19 dollar winnen als je weet met welke zijde de munt begint’, legt Bartoš uit. ‘In het dagelijkse leven zal dit niet snel voorkomen, maar bij belangrijke beslissingen met muntgooien kun je de startpositie van de munt toch maar beter geheim houden.’