De selectiecommissie van NWO geeft aan zeer onder de indruk te zijn van de wetenschappelijke impact van de kennis van Gupta en noemt haar onderzoek ‘ontzettend breed en interdisciplinair’. Gupta onderzoekt hoe we verdelingsvraagstukken die voortkomen uit klimaatverandering door goed bestuur kunnen oplossen. Centraal in haar onderzoek staat het doorgronden van de samenhang tussen de klimaatcrisis, waterproblemen, mogelijke oplossingen en rechtvaardigheid. Zij brengt daarvoor diverse wetenschappelijke disciplines samen, van internationaal recht en economie tot politieke wetenschappen, ontwikkelingsstudies en milieustudies.

‘Fantastisch nieuws’, reageert Peter-Paul Verbeek, rector magnificus van de UvA. ‘Rechtvaardigheid voor mens en planeet vormt de rode draad in Joyeeta’s werk. Ze zet zich niet-aflatend in voor ‘climate justice’, waarbij ze altijd over de grenzen van disciplines heen kijkt vanuit het besef dat dit de enige manier is om het klimaatvraagstuk te benaderen. We zijn ontzettend trots op Joyeeta en dat zij nu de Spinozapremie ontvangt.’

‘Het is een geweldige erkenning voor Joyeeta’s werk én haar tomeloze inzet, niet alleen binnen de faculteit, de UvA en Nederland, maar wereldwijd’, vertelt Agneta Fischer, decaan van de Faculteit Maatschappij & Gedrag. ‘Joyeeta’s onderzoek wordt gedreven door haar geloof in een rechtvaardige en duurzame wereld. Ze is een van de meest inspirerende sprekers die ik ken, en een inspiratiebron voor velen. Ik ben ongelooflijk trots en blij dat ze één van ons is.’

Loopbaan

Gupta is sinds 2013 hoogleraar Environment and Development in the Global South aan de UvA. Ook is ze als hoogleraar verbonden aan het IHE Delft Institute for Water Education. Ze studeerde aan de Delhi University, de Gujarat University en de Harvard Law School, en promoveerde aan de VU. Naast haar hoogleraarschap is Gupta co-voorzitter van de Earth Commission, opgericht door Future Earth en ondersteund door de Global Challenges Foundation. Ook was ze lead author bij het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat in 2007 de Nobelprijs voor de Vrede deelde met Al Gore. Eerder was ze tevens co-voorzitter van ‘Global Environment Outlook-6’ van het Environment Programme van de Verenigde Naties. Gupta heeft vele wetenschappelijke publicaties op haar naam staan en was lid van de wetenschappelijke stuurgroepen van veel verschillende internationale programma's, waaronder het Global Water Systems Project en Earth System Governance.

Mede-laureaten

Naast Gupta ontvangt Toby Kiers, hoogleraar Mutualistic Interactions aan de Vrije Universiteit Amsterdam, dit jaar een Spinozapremie. De winnaars van de Stevinpremie van NWO zijn dit jaar: Bram Nauta, hoogleraar Integrated Circuit Design aan de Universiteit Twente, en Corien Prins, hoogleraar Law and Informatisation aan Tilburg University. Bij zowel de Spinoza- als de Stevinpremie staat de kwaliteit van de onderzoeker voorop; waar bij de Spinozapremie de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken, honoreert de Stevinpremie in de eerste plaats de maatschappelijke impact.

Twaalfde UvA-laureaat

De Spinozapremie wordt sinds 1995 jaarlijks uitgereikt. Gupta is de twaalfde onderzoeker van de UvA aan wie de premie wordt toegekend. Sterrenkundige Ed van de Heuvel (1995), logicus Johan van Benthem (1996), fysisch chemicus Daan Frenkel (2000), bioloog Ronald Plasterk (1999), natuurkundige Robbert Dijkgraaf (2003), sterrenkundige Michiel van der Klis (2004), wiskundige Lex Schrijver (2005), letterkundige Joep Leerssen (2008), communicatiewetenschapper Patti Valkenburg (2011), theoretische natuurkundige Erik Verlinde (2011) en antropoloog Annemarie Mol (2012) gingen haar voor.