3 februari 2023
Het College van Bestuur van de UvA heeft op grond van de Klokkenluidersregeling een melding ontvangen van ‘ernstige institutionele misstanden bij de FMG van de UvA, die leiden tot een acute en fundamentele bedreiging van de academische vrijheid en de kwaliteit van onderwijs en onderzoek’. Het College van Bestuur heeft aan een externe en onafhankelijke commissie opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de in deze melding aangekaarte problematiek.
'De UvA staat voor academische vrijheid: de ruimte voor wetenschappers om kennis te vergaren, vrijelijk te bespreken en zonder belemmeringen te verspreiden”, aldus Peter-Paul Verbeek, rector magnificus van de UvA. “Het is het wezen van de universiteit, de ruimte om over bestaande en nieuwe kennis te debatteren, ook als dat lastig is.'
'Die ruimte moet geborgd worden, het is een groot goed. Tegelijk moeten we beseffen dat academische vrijheid soms kan botsen met andere rechten en regels en gepaard gaat met verantwoordelijkheden. Haat verspreiden valt er natuurlijk niet onder. En het is, bijvoorbeeld, ook geen vrijbrief om ethische normen in onderzoek te negeren.'
Waar de grenzen liggen is meteen ook een beladen onderwerp, zoveel is wel duidelijk uit de vele en soms gepolariseerde reacties, ook op social media, naar aanleiding van de melding van de klokkenluider. Peter-Paul Verbeek: 'Zorgvuldig onderzoek hiernaar kan, naast een beoordeling van de feiten, inzicht geven en helpen om deze discussie op een goede manier te voeren. Daar dragen wij graag aan bij door het verslag van de commissie, voor zover de regelgeving dat toelaat, openbaar te maken.'
Het College van Bestuur heeft de volgende personen bereid gevonden het onderzoek uit te voeren:
De commissie zal advies uitbrengen over de ontvankelijkheid van de melding, de melding onderzoeken en aandacht besteden aan twee deelthema’s: ‘academische vrijheid’ en ‘safe spaces’.
Samengevat vraagt het College aan de commissie om:
De onderzoekscommissie zal relevante stukken en correspondentie bestuderen en spreken met de melder, betrokken leidinggevenden, medewerkers en studenten bij FMG en (delegaties van) de facultaire studenten- en ondernemingsraad. Medewerkers en studenten van de afdeling worden daarnaast in de gelegenheid gesteld om, voorafgaand aan de gespreksronde, schriftelijk input te leveren.
De verwachting is dat de commissie eind juni haar rapport zal kunnen opleveren.
Carel Stolker is emeritus hoogleraar privaatrecht aan de Universiteit Leiden, waar hij van 2013 tot 2021 ook rector magnificus en voorzitter van het College van Bestuur was. Hij bekleedt en bekleedde tal van wetenschappelijke, maatschappelijke en beleidsmatige functies, waaronder toezicht bij musea en zorginstellingen, rollen in visitatiecommissies van de Nederlandse rechtspraak en een bestuurslidmaatschap bij het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen.
Janka Stoker werkt sinds 2003 als hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Daar is zij directeur van In the LEAD, het expertisecentrum van de Rijksuniversiteit Groningen op het gebied van leiderschap. Zij heeft in haar werk altijd wetenschap en praktijk gecombineerd. Zij heeft ook ruime bestuurlijke ervaring, o.a. als bestuurder van de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de RUG, en als lid van de Raad van Toezicht van de Universiteit Twente.
Berteke Waaldijk is hoogleraar Taal- en cultuurstudies aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht en aangesloten bij het Graduate Gender Programme. Als voormalig onderwijsdirecteur en opleidingscoördinator van de bachelor opleiding Taal- en cultuurstudies heeft zij ruime ervaring met het bevorderen van veilige learning communities. Als onderzoeker in het UU Gender, Diversity & Global Justice platform adviseert zij over o.a. sekseregistratie. Zij doet onderzoek naar de geschiedenis van sekse, cultuur en burgerschap en is mede oprichter van ATGENDER, the European Association for Gender Research, Education and Documentation.