‘We willen een technologische dimensie toevoegen aan de dingen die we al doen, passend bij wie we zijn en wat we zijn. Technologie als onderdeel van onze brede universiteit, toegespitst op de kracht die we al hebben’, vat Peter-Paul samen. Peter: ‘We gaan binnen de UvA geen ingenieurs opleiden, en opleidingen zoals civiele techniek of werktuigbouwkunde gaan we niet doen. Wij gebruiken technologie om onze wetenschappelijke kennis te vertalen naar meer maatschappelijke impact.’

Technology for science

Peter-Paul licht toe dat je onderscheid moet maken tussen twee manieren waarop technologie belangrijk is voor de UvA. Bij wat hij noemt ‘technology for science’ gaat het erom dat de factor technologie in alle vakgebieden steeds bepalender wordt. Sensoren maken nieuwe typen metingen mogelijk, zowel in de natuurwetenschappen als in de sociale wetenschappen, en kunstmatige intelligentie helpt om modellen te maken. ‘Onze grote aandacht voor data science is één van de redenen waarom het onderzoek van de UvA in de volle breedte van topniveau is. Dat technologische palet kunnen we verbreden.

Ook om als UvA de beste mensen te blijven opleiden, moeten we extra investeren in technologie. In de geneeskunde zie je bijvoorbeeld een enorme ontwikkeling naar medische technologie, waardoor je steeds meer technologische kennis nodig hebt om een goede arts te zijn. Een radioloog moet niet alleen snappen hoe een MRI-scanner werkt, maar ook hoe je met behulp van AI de beelden kunt interpreteren.’

Technology for society

De tweede manier is ‘technology for society’: technologie toevoegen aan een vakgebied om meer maatschappelijke impact te maken. Peter: ‘Door systeemkennis van moleculen en materialen kun je bijvoorbeeld slimmere materialen bedenken. Het aantal moleculen dat je zou kunnen bedenken, is bijna oneindig. Met systeemkennis kun je dat reduceren tot een paar oplossingen die kunnen werken.’

Peter haalt nog een voorbeeld aan: ‘Doordat we begrijpen wat het systeem ‘bodem’ doet in de koolstofcyclus, weten we hoe we dit zo kunnen beheersen dat dit een positief effect heeft op het klimaat. Dat is een voorbeeld van hoe je systeemkennis kan vertalen naar maatschappelijke toepassingen.’ Peter-Paul voegt toe: ‘Een sterker technologisch profiel kan helpen om deze vertaling beter te maken. Bijvoorbeeld door prototypes te ontwikkelen die aantoonbaar een positief effect hebben. Dat vergt een andere benadering, waarin je niet alleen zoekt naar theoretische oplossingen maar juist ook vanuit gewenste impact denkt. Het mooie is dat we dit kunnen doen op een basis van topwetenschap in de volle breedte, waarbij we de verbinding tussen technologie, mens en maatschappij altijd centraal blijven stellen.’

Bestuurlijke prioriteit

Het verder ontwikkelen van een technologisch profiel dat past bij de UvA, is een van de prioriteiten die het CvB heeft gesteld. Over het waarom hoeft Peter niet lang na te denken: ‘Technologie is belangrijk voor de fundamentele wetenschap, voor maatschappelijke impact, voor het opleiden van studenten gezien de grote vraag naar technologisch geschoolde academici, en om onze positie in een competitieve academische wereld te versterken.’

Peter-Paul: ‘De UvA is over de volle breedte heel goed; op vrijwel alle vakgebieden zitten we bij de top. Dat komt doordat we voortdurend aandacht hebben voor methodologische vernieuwing. In deze tijd is alles aan het ‘technologiseren’, dus ook de wetenschap. Om aan die voorkant te blijven, is het dus belangrijk om nieuwe technologische manieren te ontwikkelen om onze wetenschap nog beter te kunnen bedrijven. Dat betekent bijvoorbeeld investeren in data science en modellering, materiaal- en levenswetenschappen erbij halen om experimenten te doen, en AI integreren over de breedte van de UvA.’

Impact op de buitenwereld

‘We willen impact op de buitenwereld hebben, gebaseerd op diepe kennis van de werking van systemen’, aldus Peter. Deze impact die de UvA, samen met partners, kan hebben op de aanpak van complexe maatschappelijke vraagstukken, staat ook centraal in ons Instellingsplan. Peter: ‘Er ontstaan hiermee ook kansen op waardevolle samenwerkingsprojecten. Een recent voorbeeld is dat Microsoft Research Cambridge zich op Amsterdam Science Park vestigt en met de UvA gaat samenwerken op het gebied van AI4Science. Dat zijn kansen die je niet krijgt als je niet uitstraalt dat je dit soort technologie in huis hebt.’

‘Van buiten naar binnen’

Deze maatschappelijke vraagstukken vormen ook de basis onder onze themagerichte samenwerking. Peter-Paul: ‘De thema’s zijn de ‘connectors’ tussen de UvA en de samenleving, zij verbinden onze expertise met maatschappelijke vragen. Technologie speelt in alle thema’s een tweeledige rol: we ontwikkelen met technologie nieuwe expertise en we kunnen met behulp van technologie onze expertise effectiever toepassen op deze maatschappelijke thema’s. Daarbij denken we niet alleen ‘van binnen naar buiten’, maar juist ook ‘van buiten naar binnen’. Het gaat niet alleen om het vertalen van onze kennis naar de samenleving, maar juist ook om het vertalen van maatschappelijke vragen en uitdagingen naar wetenschapsvragen, die we in samenwerking met maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers kunnen beantwoorden.’

Belang voor medewerkers en studenten

‘Meer investeringen in technologie betekent dat onze onderzoekers zullen beschikken over een breder palet aan mogelijkheden om onderzoek te doen’, vertelt Peter. ‘De data science centres van de faculteiten zullen uitbreiden en er komt meer op technologie gebaseerde onderzoeksinfrastructuur. Dit biedt medewerkers ook meer kansen op samenwerkingsprojecten en funding. We moeten investeren in de juiste ICT-infrastructuur voor een schaalbaar systeem waarin je onderzoek kunt doen met behulp van rekenkracht. Investeren in technologie gaat dus hand in hand met de ambities vanuit de digitale agenda (UvA’s digitaliserings­strategie). Hier gaat digitalisering niet alleen om ‘support’, maar ook over hoe we onderzoek doen. Om dit te realiseren, hebben we teams van mensen nodig met complementaire expertise.

Voor studenten vertaalt meer aandacht voor technologie zich naar een verbreding van het onderwijs. Er zullen dus nieuwe vakken bijkomen. Zo starten we een hele nieuwe opleiding op het snijvlak van wetenschap, technologie en innovatie, en komt er een minor Biomimicry voor door de natuur geïnspireerde oplossingen. Daarnaast komt er binnen bestaande vakken meer aandacht voor de technologische component, waarmee we studenten nog beter voorbereiden op hun toekomst in een maatschappij waarin technologie steeds belangrijker wordt.’

Hoe verder

‘Momenteel bepalen we hoe technologie onze positie als brede, excellente en maatschappelijk impactvolle universiteit kan versterken’, aldus Peter-Paul. We spreken af dat we in april weer contact opnemen met Peter-Paul en Peter voor een update.

Vragen of meedenken?

Heb je vragen over het technologisch profiel van de UvA, of heb je hierover ideeën die je wil delen? Stuur dan een bericht naar instellingsplan@uva.nl.