Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.
Een steeds groter deel van de wereldbevolking leeft in de stad, een omgeving waar psychisch welzijn onder druk kan staan. In de nasleep van de coronapandemie nemen psychische problemen toe, terwijl de geestelijke gezondheidszorg in Nederland met lange wachttijden kampt. Daarom rijst de vraag of er manieren zijn het psychisch welzijn in de stad te verbeteren en problematiek te voorkomen. Die kwestie komt in aanloop naar de Internationale Dag voor Psychische Gezondheid (10 oktober) aan bod op de internationale conferentie van het UvA Centre for Urban Mental Health. De conferentie vindt plaats op vrijdag 7 oktober in Het Trippenhuis in Amsterdam.
Beeld: Shutterstock

Trapportaal

Steden herbergen tal van factoren die psychisch welzijn kunnen voeden dan wel schaden. Denk aan levendige buurten en een stimulerende culturele omgeving enerzijds, maar ook aan geluidsoverlast, criminaliteit, eenzaamheid, luchtvervuiling en armoede. ‘Vaak hangen die schadelijke factoren met elkaar samen en is er bovendien sprake van een wisselwerking,’ aldus hoogleraar Ontwikkelingspsychopathologie Reinout Wiers, co-directeur van het Centre for Urban Mental Health. ‘Stedelijke problematiek beïnvloedt niet alleen het psychisch welzijn van stadsbewoners; dat psychisch welzijn heeft op haar beurt invloed op de stedelijke omgeving.’ Denk aan een depressieve bewoner die het niet meer kan opbrengen het jaarlijkse buurtfeest te organiseren of het trapportaal bij te houden, wat vervolgens weer invloed heeft op het welzijn van omwonenden en de buurt.

‘Momenteel loopt de geestelijke gezondheidszorg in Nederland tegen haar grenzen aan,’ vult hoogleraar Klinische psychologie in de psychiatrie Claudi Bockting aan, die tevens co-directeur is van het Centre for Urban Mental Health. ‘Wachttijden zijn lang en het lukt niet de huidige toename in psychische problematiek bij jongeren het hoofd te bieden. Dat is de reden dat wij ons niet alleen op nieuwe interventies voor het individu richten, maar ook netwerken van factoren rond psychisch welzijn in de stad onderzoeken om te achterhalen welke kleine ingrepen grote impact kunnen hebben op het welzijn in de stad.’ Wat zijn de effectiefste manieren om mentaal welzijn in de stad te bevorderen en psychische aandoeningen te voorkomen? Via een app die ook offline contact onder jongeren bevordert om eenzaamheid tegen te gaan? Of door de aanleg van groen, voor en door buurtbewoners, in combinatie met het organiseren van gezamenlijke activiteiten ter ontspanning?

Veerkracht

Tijdens de conferentie presenteren zowel onderzoekers van het Centre for Urban Mental Health als prominente wetenschappers uit het buitenland hun werk. Zo bespreekt hoogleraar Ron Dahl van de University of California Berkeley hoe een interdisciplinaire kijk op ontwikkeling bij jongeren kan leiden tot nieuwe interventies met grote effecten op hun welzijn. Hoogleraar Sandro Galea van Boston University schetst de effecten van de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de economische malaise op het mentaal welzijn van de wereldbevolking.

Naast verschillende wetenschappers, komen ook ervaringsdeskundigen aan het woord. Twee jongeren van de stichting ExpEx vertellen over de impact van psychische problemen en jeugdzorg op hun leven. Door ook andere ervaringsdeskundigen aan te moedigen samen te komen en ervaringen uit te wisselen, hopen ze bij te dragen aan veerkrachtiger gemeenschappen. Wetenschapsvertolker MentalElf zal via twitter live verslag uitbrengen van de bijeenkomst.