27 oktober 2021
De gehonoreerde projecten bestrijken een breed spectrum van nieuwe open science praktijken.
dr. Jeroen Belien (AMC): Uitwisselbaarheid van klinische data kan worden verkregen door bij het opzetten van case report forms (CRFs) gebruik te maken van internationale thesauri, zoals SNOMED CT. Dit is echter gecompliceerd en tijdrovend. Met de iCRF Generator kunnen gestandaardiseerde datadefinities, zoals de zorginformatiebouwstenen (ZIBs), worden hergebruikt om CRFs te genereren voor verscheidene electronic data capture systemen. De verzamelde data is daarmee interoperabel met andere data die deze standaard definities gebruiken. In dit project wordt de iCRF Generator uitgebreid met: 1) ODM-export, de internationale standaard voor klinische trials; 2) ondersteuning voor alternatieve codeboek bronnen; 3) verbeterde gebruikersinterface voor het selecteren van codeboeken.
dr. Natalie Cappaert (Neuroscience): Er is veel onderzoek gedaan naar de anatomische verbindingen tussen hersengebieden. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal publicaties. Het gebruik van deze kennis wordt echter belemmerd door de omvang van de beschikbare literatuur, het gebrek aan standaardisatie in anatomische nomenclatuur en het gebruik van jargon. In dit project worden connectiviteitsgegevens verzameld in een publieke, ‘peer-reviewed’ database die zowel hersenverbindingen in gestandaardiseerde terminologie bevat als ook gerelateerde metadata. Deze kennis wordt via het internet toegankelijk gemaakt in een connectoom. Wetenschappers kunnen deze kennis gebruiken een beter begrip te krijgen van fundamentele hersenprocessen en veranderingen die optreden tijdens ziekten.
dr. Jean-Sébastien Caux (Natuurkunde): Aan het Institute of Physics (UvA) ontwikkelt het SciPost team een non-profit open science publicatie platform. Op basis van open science principes publiceren SciPost journals open access, zonder abonnementskosten of kosten voor auteurs. SciPost geeft vijf natuurkunde journals uit en breidt nu uit naar andere disciplines. Werken met verschillende wetenschappelijke gemeenschappen vereist verdere ontwikkeling van IT infrastructuur en web app. Dit project versterkt SciPost’s infrastructuur, maakt het mogelijk met verschillende groepen te werken, parallelle redactionele processen te gebruiken en groei van aantal auteurs en manuscripten mogelijk te maken. Hiermee kunnen meer wetenschappelijke gemeenschappen hun eigen open science journals publiceren.
dr. Giovanni Colavizza (Mediastudies): Wikipedia is een essentieel onderdeel van het open science-ecosysteem, maar is slecht geïntegreerd met academische open science-initiatieven. We zullen WikipediaCitations maken: een FAIR-dataset met citaties van Wikipedia naar al zijn bronnen. Citaten zullen worden verrijkt met permanente identificatiegegevens en citatieverklaringen en als gekoppelde gegevens worden opgenomen in OpenCitations. WikipediaCitations zal een gedocumenteerde codebase bevatten. Het project belooft de open science-agenda te bevorderen door bij te dragen aan ‘altmetrics’ en een verscheidenheid aan applicaties van derden en door onderzoek te doen naar en de betrouwbaarheid van de inhoud van Wikipedia te verbeteren.
dr. ir. Joachim Goedhart (Levenswetenschappen): De ‘Amsterdam Science Park Study Group’ is een lokale club van levenswetenschappers die expertise delen, trainingen organiseren en beste werkwijzen m.b.t. data analyse, data management en programmeren uitdragen. Het betrekken van junior onderzoekers door begeleiding en trainingen is een belangrijke aanpak om een cultuur van Open Wetenschap te stimuleren. Dit voorstel beoogt de activiteiten en kennis van onze studie groep te verbeteren door de capaciteit van trainingen en andere activiteiten uit te breiden. Hierdoor vergroten we het positieve effect van de studie groep op Open Wetenschap binnen de levenswetenschappen.
dr. Jill Hilditch (Archeologie): Er zijn urgent nieuwe tools nodig voor het verbeteren van de toegankelijkheid van 3D datasets, het faciliteren van interactie met deze datasets, en het bevorderen van bidirectionele kennisoverdracht. 3DWorkSpace bouwt voort op de open-source Voyager 3D digital museum curation tool suite (Smithsonian Institute) om interactiviteit mogelijk te maken met traditioneel complexe digitale datasets. In de te ontwikkelen tool zal gestructureerde begeleiding voor het verwerven van competentie en vaardigheden voor het interpreteren van 3D-datasets worden geïntegreerd. Door het creëren van geannoteerde persoonlijke 3D-collecties die kunnen worden aangepast aan specifieke leerdoelen of interesses worden nieuwe benaderingen van open publicatie van kennis gefaciliteerd.
Met het Open Science Fonds wil NWO een impuls geven aan het erkennen en waarderen van open science praktijken door het steunen van projecten van onderzoekers die voorlopers zijn (of willen zijn) in deze beweging. Onderdeel van de beoordeling was daarom ook het open science track record van de aanvragers, die voor 10% in de beoordeling meetelde. 64% van de onderzoekers vindt dat Open Science onvoldoende erkend en gewaardeerd wordt, blijkt uit een onlangs peiling gehouden door Markteffect in opdracht van NWO. Meer uitkomsten volgen begin november in het volgende nummer van NWO’s relatiemagazine Onderzoek.
De belangstelling voor deze eerste ronde van het Open Science Fonds was groot. In totaal werden 167 ontvankelijke aanvragen beoordeeld, waarvan er 26 gehonoreerd konden worden.
Het Open Science Fund is vorig jaar gelanceerd door NWO. Voor deze eerste ronde waar nu 26 projecten in aanmerking komen voor financiering, is een budget van ruim 1,2 miljoen euro beschikbaar. In de tweede helft van 2022 zal een tweede ronde open gesteld worden.
NWO zet zich al lange tijd in voor de transitie naar Open Science. Publicaties voortkomend uit NWO-financiering moeten daarom Open Access beschikbaar zijn. Ook onderzoeksdata gegenereerd tijdens NWO-projecten moeten zo open als mogelijk beschikbaar gesteld worden. NWO zet zich ook in voor het erkennen en waarderen van open science praktijken, mede in het kader van het landelijke programma erkennen en waarderen.