Van de 1.127 projectaanvragen die NWO binnenkreeg, worden er deze ronde in totaal 162 gehonoreerd met een Veni.

De laureaten

• Dr. Michelle Achlatis (Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica): In het zonnetje gezet: de oeroude samenwerking tussen mariene sponzen en hun fotosynthetische symbionten 
  Stel, je bezit onderhuidse microben die zonlicht omzetten in suikers die je kan gebruiken. Sponzen hebben ze, maar hoeveel produceren die microben, en hoe communiceren ze met de spons? In dit project onderzoekt Achlatis hoe sponzen en microben samenwerken, en hoe hun - door de zon gedreven - biomassaproductie verloopt op koraalriffen.
   
• Dr. Rowan Arundel (Amsterdam Institute for Social Science Research): Vermogenslandschappen: de ruimtelijke ongelijkheid van de groei van woonvermogen
  Woonvermogen speelt een centrale rol in maatschappelijke ongelijkheid. Woningmarkten zijn steeds meer ruimtelijk van elkaar gescheiden. Arundel combineert gedetailleerde ruimtelijke en kwantitatieve analyses in Nederland, het VK en Spanje, om de cruciale bijdrage van ruimtelijke polarisatie van woningmarkten en ongelijke toegang tot woonruimte aan groeiende vermogensongelijkheid te onderzoeken.
   
• Dr. Jef Ausloos (Instituut voor Informatierecht): De academische sector bekrachtigd door de wet: Hoe transparantie-rechten onderzoek mogelijk maken in de ‘Black Box’ maatschappij
  De zogenoemde ‘data-maatschappij’ ondergaat een ongeziene groei. Academici hebben het echter steeds moeilijker om onderzoeks-data te bekomen van bedrijven die onze data-infrastructuren beheren. Het project van Ausloos omvat een kritische studie van de wetenschappelijke, juridische en normatieve meerwaarde en uitdagingen die het gebruik van transparantie-rechten om onderzoeks-data te bekomen met zich meebrengen.
   
• Dr. Udo Böhm (Psychology Research Institute): Technologiegedreven afleiding
  De toename van ondersteunende technologieën in de auto brengt als negatief neveneffect met zich mee dat bestuurders vaak sneller afgeleid zijn en daardoor niet tijdig kunnen ingrijpen bij noodsituaties. Böhm beoogt wiskundige modellen te ontwikkelen voor de detectie van verzwakte aandacht om daarmee bestuurders tijdig te attenderen.
   
• Dr. Claudia van Borkulo (Amsterdam UMC, locatie AMC): Een multi-tijdschaal netwerkmodel: Het integreren van snel en langzaam veranderende symptomen van mentale stoornissen 
  Om de last van depressie te verminderen, moeten symptomen bestudeerd worden op de juiste tijdschalen. Huidige analysemethoden zijn ongeschikt voor variabelen met verschillende meetfrequenties. Van Borkulo streeft naar het ontwikkelen van een multi-tijdschaal netwerkmodel dat de huidige methodologische grenzen doorbreekt en onderzoek naar symptoomdynamiek op de juiste tijdschalen mogelijk maakt.
   
• Dr. Fleur Bouwer (Psychology Research Institute): Het swingend brein: op zoek naar ons ritmegevoel
  Dankzij ritme kunnen we in muziek voorspellen wanneer een toon klinkt, en daardoor erop bewegen. Bouwer gebruikt computationele modellen en hersenscans om te ontdekken hoe wij tijdsvoorspellingen in ritme doen. Ook onderzoekt zij waarom mensen verschillen in ritmegevoel, en hoe problemen met tijdsvoorspellingen samenhangen met de ziekte van Parkinson.
   
• Dr. Janna Coomans (Amsterdam School of Historical Studies): De Prijs van Veiligheid: Brandgevaar en stedelijke ontwikkeling in de Nederlanden 1250-1650
  Pre-industriële steden werden geplaagd door branden vanwege houtbouw en het gebruik van open vuur. Coomans onderzoekt hoe Nederlandse steden hun sociaal-politieke organisatie en omgeving aangepasten om deze risico's te verminderen. Dit geeft inzicht in zowel de impact van (grootschalige) incidenten als die van preventieve praktijken om deze te voorkomen.
   
• Dr. Annemieke van Dam (Amsterdam UMC, locatie AMC): Profileren van vingersporen
  Het lijnenpatroon van vingersporen wordt op een plaats delict gebruikt om de donor te achterhalen. Echter, het zweet dat achtergelaten wordt bevat nog veel meer informatie, zoals het geslacht en bloedgroep van de donor. In dit onderzoek ontwikkelt Van Dam een biosensor die deze donor specifieke informatie kan achterhalen.
   
• Dr. Simon Ferdinand (Amsterdam School for Cultural Analysis): De aarde anders verbeeld
  Hoewel de aarde tegenwoordig vooral wordt verbeeld als een geometrische wereldbol, bestaan er in de geschiedenis meer gevarieerde afbeeldingen. Ferdinand laat, door middel van een vernieuwende GeoHumanities-benadering, zien hoe vroegere afbeeldingen van de aarde uit verschillende culturen alternatieve manieren bieden om de milieucrises van nu aan te pakken.
   
• Dr. Julia Haaf (Psychology Research Institute): Hetzelfde of anders? Het modelleren van individuele verschillen in cognitieve taken
  Het vermogen om irrelevante informatie te inhiberen is noodzakelijk voor perceptie, leren, en het maken van beslissingen. Inhibitie wordt daarom bestudeerd in verschillende wetenschappelijke gebieden met cognitieve taken. Haaf gaat individuele verschillen in deze taken te onderzoeken door het ontwikkelen van nieuwe Bayesiaanse hiërarchische modellen van cruciale gedragspatronen.
   
• Dr. Tanja Hentschel (Amsterdam Business School): De persoon die ik zou moeten zijn: Prescriptieve zelfstereotypering van vrouwen en mannen
  Stereotypen, algemene veronderstellingen over vrouwen en mannen, zijn een belangrijke reden voor genderongelijkheid. In haar project ontwikkelt Hentschel een theorie en onderzoekt hoe de internalisering van stereotypen over wie vrouwen en mannen zouden moeten zijn, kan leiden tot gendergerelateerd loopbaangedrag en loopbaanbeslissingen.
   
• Dr. Melissa Hooijmans (Amsterdam UMC, locatie AMC): MRI-platform om spierveroudering te onderzoeken tijdens inspanning
  Belangrijke factoren voor het verlies van mobiliteit bij ouderen zijn een verminderde oxidatieve spier capaciteit en afnemende spierkracht. Dynamische en functioneel relevante uitkomstmaten die spier oxidatieve capaciteit non-invasief kunnen meten ontbreken. Ik ga een state-of-the-art MRI platform ontwikkelen om spier oxidatieve capaciteit te kunnen meten tijdens inspanning in veroudering.
   
• Dr. Eva Meijer (Amsterdam School for Cultural Analysis): Dieren eten is (g)een politieke zaak
  In dit project analyseert Meijer deliberatieve praktijken rondom het eten van dieren. Aan de hand van drie casussen onderzoekt zij de relatie tussen taal en macht in de huidige liberale democratie, en kijkt ze naar de mogelijkheden het democratische debat inclusiever te maken.
   
• Dr. Marijn Meijers (Amsterdam School of Communication Research): Begint een beter milieu bij virtual reality? Duurzaam gedrag stimuleren door het visualiseren van milieueffecten en de kracht van het collectief
  Wanneer mensen ervan overtuigd zijn dat ze persoonlijk en als groep kunnen bijdragen aan het oplossen van milieuproblemen (bijv. klimaatverandering), zullen ze zich eerder milieuvriendelijk gedragen. Meijers onderzoekt hoe innovatieve Virtual Reality-toepassingen deze overtuigingen kunnen versterken door de milieueffecten van milieu(on)vriendelijke gedrag en de kracht van het collectief te visualiseren.
   
• Dr. Milica Nikolić (Research Institute of Child Development and Education): Sorry voor mijn gedrag: De oorsprong en sociale functies van verlegenheid in normatieve en problematische ontwikkeling
  De zelfbewuste emotie verlegenheid is een non-verbale reactie die sociale verbinding stimuleert, die essentieel is voor overleving. Wanneer verlegenheid niet goed gereguleerd is, relateert dit aan psychopathologie. Omdat verlegenheid in kinderen veel voorkomt, onderzoekt Nikolić hoe ouders verlegenheid socialiseren en de sociale voor- en nadelen van verlegenheid in kinderen.
   
• Dr. Antonija Oklopčić (Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde): Hoe exoplaneten hun atmosfeer kwijtraken
  De atmosferen van exoplaneten zijn cruciaal voor het bepalen van de eigenschappen van verre werelden en om vast te stellen of er leven mogelijk is. Dampkringen veranderen echter door de tijd en kunnen zelfs helemaal verdampen. Oklopčić zal nieuwe technieken ontwikkelen om te onderzoeken hoe exoplaneten hun atmosfeer verliezen.
   
• Dr. Aishwarya Parthasarathy (Amsterdam UMC, locatie AMC): De geïntegreerde neuronale code van handelen en uitkomst in de basale ganglia
  Ons natuurlijke gedrag is het actief nastreven van positieve ervaringen, maar passief blijven om negatieve prikkels te vermijden (niet proactief handelen). Parthasarathy wil identificeren hoe en waarom ons brein ons handelen onder positieve en negatieve omstandigheden zo verschillend beïnvloedt - een zeer relevant fenomeen in psychiatrische aandoeningen.
   
• Dr. João Quintais (Instituut voor Informatierecht): Verantwoordelijke algoritmes: hoe de vrijheid van meningsuiting online gewaarborgd kan worden
  Wegens de ongeëvenaarde verspreiding van illegale en schadelijke online-inhoud is EU-recht aan het veranderen. Nieuwe regels versterken hostingplatforms’ verplichtingen om inhoud te controleren en uitlatingen te censureren, waarbij zij in toenemende mate op algoritmes vertrouwen. Quintais analyseert de verantwoordelijkheden van platforms in deze context vanuit een fundamenteel rechtelijk perspectief.
   
• Dr. Jeroen Smid (Institute for Logic, Language and Computation): Omdat dit deel…
  Een vliegtuig kan vliegen omdat het vleugels heeft. Dit is een voorbeeld van een deel-geheel verklaring. Zulke niet-causale verklaringen worden in dit onderzoek door Smid geanalyseerd middels de invloedrijke tegen-feitelijke analyse van causale verklaringen. Deze synthese tussen twee typen verklaringen zorgt voor een beter begrip van verklaringen.
   
• Dr. Eftychia Stamkou (Psychology Research Institute): Kan kunst vooroordelen over vrouwelijke leiders verminderen?
  Vrouwen zijn sinds jaar en dag en over de hele wereld ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies. Dit komt doordat ongunstige seksenormen uiterst resistent zijn tegen verandering. Kan kunst waarin deze normen in twijfel worden getrokken deze vooroordelen verminderen? Stamkou onderzoekt het potentieel van kunst voor het bewerkstelligen van sociale verandering.
   
• Dr. Eefje Steenvoorden (Amsterdam Institute for Social Science Research): Wat betekent politiek vertrouwen voor jou? Typen van politiek wan/vertrouwen en hun gevolgen voor gedrag
  We weten we niet waar burgers aan denken als we ze vragen naar hun vertrouwen in de politiek, laat staan of alle burgers dezelfde betekenis hanteren. Steenvoorden onderzoekt welke typen wantrouwen/vertrouwen in de politiek bestaan, hoe we ze kunnen meten, en welke effecten ze hebben op stemgedrag en protestparticipatie.
   
• Dr. Petter Törnberg (Amsterdam Institute for Social Science Research): De stad zien via digitale platforms
  De komst van digitale platforms zoals Airbnb en Yelp verandert de manier waarop we steden verkennen. Daardoor verandert de machtsbalans in culturele conflicten in steden en buurten. Törnberg bekijkt hoe digitale platforms culturele conflicten vormen. Wie wint en wie verliest?
   
• Dr. Felipe Vieira Braga (Amsterdam UMC, locatie AMC): ‘Good cop, bad cop’: de rol van regulerende T-cellen in ontstaan en behandeling van darmkanker
  Kankercellen wonen in drukke buurten. Op het moment dat kankercellen de wijk in gaan, begint het mis te gaan. Buren nemen meestal contact op met de politie (immuuncellen) om de kankercellen kwijt te raken. Vieira Braga gaat bestuderen hoe immuuncellen kankercellen uit de buurt verdrijven.
   
• Dr. Lonneke van Vught (Amsterdam UMC, locatie AMC): Klinische fenotypes in sepsis: beloop en associatie met de immuunrespons
  Sepsis is een levensbedreigende aandoening waarbij de op hol geslagen ontstekingsreactie de patiënt schade toebrengt. Grote diversiteit in sepsispatiënten wordt als oorzaak gezien voor het ontbreken van behandelingen. In dit onderzoek analyseert Van Vught grote datasets om vergelijkbare patiëntengroepen te identificeren en om het beloop tijdens IC-opname te analyseren.
   
• Dr. Felix Wierstra (Korteweg-de Vries Instituut voor Wiskunde): Nieuwe algebraïsche structuren om meetkundige vormen te beschrijven
  In de topologie worden vormen van meetkundige objecten bestudeerd. Een voetbal en een fietsband zijn bijvoorbeeld allebei hol, maar op een andere manier. Topologen beschrijven deze objecten door er algebraïsche structuren, zoals een vermenigvuldiging, aan toe te kennen. Het doel van Wierstra’s project is om nieuwe vermenigvuldigingen te ontwikkelen.