Wetenschappers sturen brandbrief aan Kabinet
14 april 2020
Natali Helberger, universiteitshoogleraar Recht en Digitale Technologie aan de UvA, is een van de initiatiefnemers. Verschillende UvA-wetenschappers hebben de brandbrief ondertekend. Vooral de sociaal-maatschappelijke en juridische impact van de apps weegt bij de wetenschappers zwaar. Helberger: ‘De inzet van tracking- en tracingapps en gezondheidsapps is zeer ingrijpend. Of we het nu willen of niet, deze apps zullen een precedent scheppen voor toekomstig gebruik van vergelijkbare invasieve technologieën, ook na deze crisis. Juist in crisistijd moet men zeer zorgvuldige maatschappelijke en juridische afwegingen maken om te bepalen of men een dergelijke zeer invasieve maatregel wil nemen. Het lijkt er nu op dat de Nederlandse regering de pijlen bijna uitsluitend richt op inzet van de apps (althans voor zover het de exit-strategie aangaat)’.
De ondergetekenden van de brief willen vooropstellen dat digitale technologie een bijdrage kan leveren aan het oplossen van maatschappelijke problemen, maar dat technologie allen zelden de oplossing is voor een bepaald probleem. Het is dan ook zaak om eerst goed inzichtelijk te krijgen welk probleem men exact wil adresseren en of de apps überhaupt een oplossing bieden voor dat probleem.
De apps hebben impact op meer dan (data)privacy alleen. Ze raken ook aan de vrijheid van vereniging, het recht op veiligheid, menselijke waardigheid, het recht op gezondheid en het recht op nondiscriminatie
Het besluit over of de apps al dan niet zouden moeten worden ingezet, moet daarom worden begeleid door experts niet alleen op het gebied van app-ontwikkeling, maar juist ook op het gebied van recht, sociale wetenschappen, gedragswetenschappen, ethiek, het gezondheidsdomein en de systeemwetenschap.