10 december 2019
De Consolidator Grant is bedoeld voor onderzoekers die 7 tot 12 jaar geleden zijn gepromoveerd. Met de subsidie kunnen de onderzoekers zich vestigen als onafhankelijk onderzoeksleider.
Bij het nemen van beslissingen spelen zowel de hersenschors als de daaronder gelegen subcortex een belangrijke rol. Onderzoek naar de netwerken die de kleine, diepe hersenkernen met de hersenschors verbinden, draagt bij aan ons begrip van leerprocessen en beslissingen die genomen worden op basis van herinneringen en economische en perceptuele informatie. Er is nog altijd een gat in onze kennis over de structurele en functionele organisatie van deze processen in de hersenen. Forstmann wil dit gat verkleinen door de mechanismen te bestuderen waarmee verschillende typen beslissingen geïmplementeerd zijn in de diepe hersennetwerken. De hersenschors is al met grote precisie in kaart gebracht, maar dat geldt niet voor de subcortex. De subcortex bevat honderden kleine nuclei van grijze stof. Slechts zo’n 7% van deze nuclei zijn op dit moment opgenomen in Magnetic Resonance Imaging (MRI)-atlassen. Een belangrijke focus binnen Forstmanns onderzoek is dan ook het in kaart brengen van de subcortex met behulp van structurele MRI.
Overal in Centraal-Azië – Tadzjikistan, Oezbekistan, Kyrygzstan, Kazachstan, Turkmenistan – zijn overblijfselen uit de Sovjet-tijd te vinden: positieve zoals gezondheidscentra en scholen en negatieve zoals vervallen fabrieken en vervuilde grond. Daarnaast zijn er de politieke, intellectuele en institutionele Sovjet-erfenissen. Kalinovsky richt zich in zijn project op economen, activisten, specialisten en overheidsfunctionarissen in Centraal-Azië die na de Sovjet-periode zijn gaan werken bij nationale en internationale ontwikkelingsorganisaties. Door naar hen en hun nalatenschap te kijken wil hij onderzoeken hoe ideeën en praktijken van economische ontwikkeling en sociale voorzieningen op lokaal en internationaal niveau werden vormgegeven en hervormd. Hij bekijkt hoe internationale ontwikkelingssamenwerking post-Sovjet Centraal-Azië transformeerde en omgekeerd hoe de kennismaking met postsocialistische staten de paradigma's en praktijken van internationale ontwikkelingssamenwerking transformeerde.
Chronisch lymfatische leukemie (CLL) is de meest voorkomende leukemie in de Westerse wereld en is tot op heden niet te genezen. Er is een grote behoefte aan een nieuwe behandeling. T-cellen kunnen kankercellen doden, maar bij CLL is de effectiviteit teleurstellend laag. T-cellen zijn voor het uitvoeren van hun functie sterk afhankelijk van de manier waarop ze met energiehuishouding (metabole processen) omgaan. Kater en collega’s ontdekten recentelijk dat de verminderde functie van T-cellen in CLL sterk samenhangt met een gestoorde energiehuishouding, wat leidt tot een belemmering om van brandstofverbruik te kunnen wisselen. Katers hypothese is dat ingrijpen in de gestoorde energiehuishouding van T-cellen leidt tot sterk verbeterd functioneren van de afweercellen. Hij gaat zich daarom richten op het systematisch ontrafelen van het mechanisme dat bij CLL leidt tot een gestoorde energiehuishouding in T-cellen. Daarnaast gaat Kater methoden ontwikkelen om het energieverbruik te herstellen, waardoor ook voor CLL-lichaamseigen cellen kunnen worden ingezet voor de behandeling van de ziekte.
Online platforms in onze deeleconomie moedigen mensen aan om ‘contact te maken met anderen’ als host van Airbnb, ‘wanneer het hen uitkomt geld te verdienen’ als Uber-chauffeur en ‘betaald te krijgen voor het rondrijden in hun stad’ als Deliveroo-bezorger. De nieuwe economie biedt veel voordelen voor burgers, zoals toegang tot diensten en het vinden van flexibel werk. Tegelijkertijd leidt het tot ethische risico's en uitdagingen, want is de dienstverlener bijvoorbeeld werknemer of zelfstandige, en professional of niet-professional? Er is nog weinig bekend over de psychologische factoren die het gedrag van de gebruikers van platformdiensten beïnvloeden. Dat is bijvoorbeeld het geval als het gaat om de vraag of zij oog hebben voor degenen die indirect last hebben van een dienst (zoals de buren van een appartement dat te vaak wordt verhuurd via Airbnb). Shalvi wil het inzicht hierin vergroten. Ook bekijkt hij of de betrouwbaarheid van een platform invloed heeft op het zoeken naar informatie over de gevolgen van delen, en of een transparante omgeving verantwoord delen bevordert.
Voor de democratie is openheid voor nieuwe politieke ideeën een essentiële voorwaarde. Nieuwe ideeën worden vaak naar voren gebracht door nieuwe politieke partijen. Deze zijn afhankelijk van de media om met de kiezer te kunnen communiceren, waarbij het onvermijdelijk is dat de media bepalend zijn voor het publieke imago van een nieuwe partijen. Tot dusver is er weinig onderzoek naar nieuwe partijen gedaan met aandacht voor de rol van de media en omgekeerd is er in mediaonderzoek weinig aandacht voor nieuwe partijen. Terwijl VOX in Spanje, de Vijfsterrenbeweging in Italië en de AfD in Duitsland ongekend succesvol zijn, weten we amper: hoe en in welke mate nieuwsmedia aandacht besteden aan nieuwe partijen; welke factoren de berichtgeving bepalen; hoe mediaberichtgeving de opkomst van nieuwe partijen bevordert; en hoe het gebruik van sociale media de opkomst van nieuwe partijen bevordert. Van Spanje wil hier verandering in brengen door een Integrative Framework of Political Party Gatekeeping te ontwikkelen en te testen. Daarmee gaat hij laten zien hoe nieuwe partijen in de media worden neergezet en hoe dit ertoe doet voor verkiezingsuitslagen. Het project loopt tot oktober 2021 parallel met Van Spanje’s NWO Vidi-project.
Snaartheorie is een theoretische poging om zwaartekracht en quantummechanica met elkaar te verzoenen. Hoewel er tot op vandaag geen experimenteel bewijs is dat snaartheorie ook echt de natuur beschrijft, hebben sommige van de ideeën achter snaartheorie geleid tot onverwachte nieuwe inzichten in de wiskunde. Dat geldt in het bijzonder in de meetkunde. Zo leidden de ideeën bijvoorbeeld tot de ontdekking van nieuwe, verborgen symmetrieën in de meetkunde. Sinds de oude Grieken bestuderen getaltheoretici gehele oplossingen van polynoomvergelijkingen. Een beroemd voorbeeld is de Laatste Stelling van Fermat. Tegenwoordig worden zulke problemen bestudeerd met meetkundige technieken, maar tot nog toe is er weinig interactie geweest tussen getaltheorie en de wiskunde die voorkomt uit de snaartheorie. Taelman gaat verborgen symmetrieën in de meetkunde gebruiken om getaltheoretische problemen op te lossen.
Neutronensterren zijn gemaakt van nucleair materiaal onder omstandigheden van extreem hoge dichtheid. Daarmee zouden deze sterren de enige plekken in het universum kunnen zijn waarin we stabiele toestanden van materie van strange-quarks kunnen vinden. Om uit te vinden waaruit neutronensterren bestaan, moeten sterrenkundigen hun massa en straal meten. Maar dit is erg lastig, want hoewel ze minstens evenveel massa bevatten als onze zon, zijn ze slechts zo groot als de stad Amsterdam en zijn ze vele lichtjaren van de aarde verwijderd. Watts gaat een nieuwe techniek ontwikkelen en verfijnen voor het meten van massa en straal gebruikmakend van relativistische effecten op röntgenstralen die worden uitgezonden door de ‘hot spots’ op het oppervlak van de neutronenster: ‘Pulse Profile Modeling’. Door gebruik te maken van data van de Neutron Star Interior Composition Explorer (NICER) van NASA en vooruit te kijken naar de volgende generatie röntgenruimtetelescopen, wil Watts een revolutie teweegbrengen in ons begrip van ultradichte nucleaire materie.