Veel kinderen en jongeren die worden blootgesteld aan kindermishandeling of aan crimineel gedrag krijgen te maken met jeugdbescherming en jeugdreclassering. De gezinnen van deze kinderen hebben steun nodig, maar vaak is er een gebrek aan motivatie om te veranderen en weerstand tegen professionele hulpverlening. Voor die gezinnen wordt een casemanagementbenadering ingezet.

Het doel is om de toegang tot hulp aan de kinderen en jongeren te vergroten, om participatie te bevorderen en om de afstemming tussen de verschillende betrokken hulpverleners te vergroten. Bij casemanagement worden behoeften en risico’s beoordeeld, wordt hulp gepland en ervoor gezorgd dat er tijdens het gehele traject steun is.

Nog niet vaak onderzocht

Tot nog toe is casemanagement binnen jeugdbescherming niet vaak onderzocht. Toch zie je dat er wel aandacht is voor casemanagement als model voor het werken met kinderen in gezinnen met meervoudige en complexe problematiek. De praktijk van casemanagement is zich nu aan het ontwikkelen en professionaliseren.

Inge Busschers: ‘Kindermishandeling en blootstelling tot crimineel gedrag kan serieuze langetermijngevolgen hebben voor kinderen van alle leeftijden. In deze gezinnen speelt vaak meervoudige problematiek. Zij hebben daarom ondersteuning of zorg nodig van verschillende diensten of organisaties. Deze zorg is meestal georganiseerd in verschillende onderdelen van het zorgsysteem, bijvoorbeeld jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg en onderwijs. Bovendien is de veelheid aan behoeften vaak gecombineerd met een gebrek aan motivatie voor verandering en weerstand tegenover professionals. Een casemanagementaanpak is nodig om deze gezinnen te motiveren en hen te ondersteunen om daadwerkelijk de hulp te kunnen ontvangen die zij nodig hebben, om dit vol te houden en om deze zorg te coördineren.’

Voortdurende inspanning

De aanpak blijkt veelbelovend. Busschers: ‘De conclusie van mijn onderzoek is dat er empirische en theoretische onderbouwing is voor de toepassing van een geïntegreerde en systeemgerichte casemanagementaanpak voor jeugdbescherming en jeugdreclassering, om zo kinderen en jongeren van wie de veiligheid in het geding is effectief te ondersteunen.

Vanuit het perspectief van het gezin lijkt een geïntegreerde en systemische aanpak wenselijk, omdat hiermee betrokkenheid van meerdere of opeenvolgende casemanagers (en mogelijk ook andere professionals) wordt voorkomen. Belangrijk zijn wel een sterke focus op implementatie en continue aandacht voor kwaliteitsborging in de dagelijkse praktijk. Dit vereist een voortdurende inspanning van medewerkers op alle niveaus in de organisatie, aangezien een hoogwaardige toepassing van een systeemgerichte aanpak niet eenvoudig is.’

Promotiegegevens

Mw. I. Busschers: Child safety now! Towards effective case management in child protection and youth parole services. Promotor is prof. dr. G.J.J.M. Stams. Co-promotor is dr. L. Boendermaker (Hogeschool van Amsterdam).

Tijd en locatie

De promotie vindt plaats op woensdag 21 november, om 11.00 uur.
Locatie: Aula, Singel 411, Amsterdam.