De universiteit kent gewoon hoogleraren en bijzonder hoogleraren. Gewoon hoogleraren worden benoemd door het College van Bestuur. Bijzonder hoogleraren worden benoemd door een externe rechtspersoon, vaak een stichting of vereniging, met instemming van het College van Bestuur. Een speciale categorie binnen de gewoon hoogleraren zijn de universiteitshoogleraren.
Nieuwe hoogleraarsbenoemingen aan de Universiteit van Amsterdam vinden plaats op basis van het Hooglerarenbeleid. Een basisvoorwaarde is dat hoogleraren verantwoordelijk zijn voor onderwijs en onderzoek en hun kwaliteiten tonen op beide terreinen. Jaarlijks worden er aan de UvA zo'n 50 hoogleraren benoemd.
Universiteitshoogleraren worden speciaal benoemd door het College van Bestuur, in de regel voor een periode van vijf jaar. De benoeming is voorbehouden aan hoogleraren van binnen of buiten de universiteit die blijk hebben gegeven van excellentie in onderzoek, onderwijs en maatschappelijke impact. Naast de faculteitsspecifieke opdracht hebben universiteitshoogleraren een universiteitsbrede opdracht die zij naar eigen inzicht vorm kunnen geven.
Universiteitshoogleraren worden geacht een bron van vernieuwing te zijn binnen de universiteit en een inspiratiebron voor studenten, onderzoekers en docenten. Ze zijn belast met het bevorderen van interdisciplinariteit en het zoeken van nieuwe wegen voor onderzoek en onderwijs. Van hen wordt ook verwacht dat ze een rol spelen in het stimuleren van het debat binnen de universiteit en in het vergroten van de zichtbaarheid van de universiteit binnen de samenleving.
Een bijzonder hoogleraar wordt benoemd op een bijzondere leerstoel. De bijzondere leerstoel dient volgens de wet te worden gevestigd door een rechtspersoon met volledige rechtsbevoegdheid (hierna: rechtspersoon), veelal een externe vestigende instantie. Bijzonder hoogleraren worden met instemming van het CvB benoemd door de rechtspersoon en hebben geen dienstverband aan de universiteit. Er wordt een gastvrijheidsovereenkomst aangegaan tussen de bijzonder hoogleraar en de universiteit. De UvA verleent alleen instemming voor het vestigen van bijzondere leerstoelen wanneer dit een substantiële verrijking betekent van het onderwijs- en onderzoeksaanbod van een faculteit en de leeropdracht goed past in het profiel en de strategie van de faculteit.
Bekijk hier het overzicht extern gefinancierde leerstoelen met bijzondere leerstoelen.
Nevenwerkzaamheden zijn betaalde of onbetaalde werkzaamheden naast de functie bij de UvA. Het hebben van nevenwerkzaamheden is in de kern een goede zaak, het betekent dat wij ons verbinden met de maatschappij. Openheid over wie welke nevenwerkzaamheden vervult en voor welke organisatie of bedrijf, is verplicht op basis van de sectorregeling nevenwerkzaamheden. Hoogleraren registreren hun nevenwerk in het personeelssysteem waardoor de gegevens worden gepubliceerd op de profielpagina op de UvA-website.
Ten behoeve van een landelijk overzicht van nevenwerkzaamheden van hoogleraren op de website van Universiteiten van Nederland (UNL) is er een lijst gegenereerd van alle UvA-hoogleraren, inclusief de bijzonder hoogleraren, en hun geregistreerde nevenwerkzaamheden. Download hier het overzicht van 6 februari 2024. Dit overzicht wordt ten minste ieder kwartaal aangepast. UvA-hoogleraren werkzaam bij ACTA en Amsterdam UMC zijn opgenomen in de lijsten van respectievelijk de Vrije Universiteit en Amsterdam UMC.
Transparantie van financieringsbronnen van hoogleraren is belangrijk. Het ministerie van OCW heeft naar aanleiding van Kamervragen toegezegd dat elke universiteit een overzicht op de website publiceert waaruit blijkt door welke externe instantie de (bijzondere of gewone) leerstoel is gefinancierd. Download hier het overzicht extern gefinancierde leerstoelen (pdf, 25 p.) op basis van de situatie van 4 maart 2024. Dit overzicht wordt periodiek aangepast.
Het Album Academicum bevat de namen van alle hoogleraren die sinds1632 verbonden zijn geweest aan de Universiteit van Amsterdam of haar voorloper, het Athenaeum Illustre. De database biedt persoonlijke gegevens en informatie over de opleiding en functie van elke hoogleraar. Het Album geeft inzicht in de ontwikkeling van de universiteit: groei en stagnatie, de ontwikkeling en populariteit van verschillende vakgebieden en de rol van vrouwen in het academisch onderzoek.